Nakornthai's talk

อภิธานศัพท์ และคำสแลง กีฬาจักรยานถนน ROAD TO TOUR DE FRANCE 100th

สวัสดีครับเพื่อนพ้องน้องพี่ผู้รักการปั่นจักรยานที่เคารพรักทุกๆท่าน ขอบคุณที่เพื่อนๆให้เกียรติเข้ามาเยี่ยมชมสาระบันเทิงที่เราคัดสรรมานำเสนอ หลังจากไม่ถึงทศวรรตที่ผ่านมาผู้คนในบ้านเรามีผู้ที่ให้ความสนใจการปั่นจักรยานเพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมากขึ้นอย่างน่าทึ่งด้วยสถิติถล่มทลาย โดยผู้รักการปั่นแต่ละรายก็ปั่นไล่เรียงตั้งแต่ปั่นจักรยานเพื่อสันทนาการเพื่อสุขภาพไปจนถึงเพื่อการกีฬา ประกอบกับเทคโนลี่ยี่สื่ออีเลคทรอนิกส์และรายการโทรทัศน์แบบบอกรับสมาชิก ทำให้มีการถ่ายทอดสดกีฬาจักรยานรายการต่างๆทั่วโลกมาให้คนในบ้านเราได้ชมกันถึงบ้าน เราจึงหวังเป็นอย่างยิ่งว่า “อภิธานศัพท์และคำสแลงเกี่ยวข้องกับกีฬาจักรยาน” ที่เราจัดทำโดยแปลและเรียบเรียงขึ้นชุดนี้ คงจะเป็นประโยชน์แก่เพื่อนๆบ้างไม่มากก็น้อย ในอันที่จะสร้างมิติและอรรถรสในการประกอบกับการรับชมการถ่ายทอดสดกีฬาจักรยานในรายการต่างๆทั่วโลก โดยเฉพาะในโอกาสพิเศษของการที่เราจะได้รับชมการถ่ายทอดสดรายการจักรยานแกรนด์ทัวร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลกคือ Tour de France ที่เตรียมฉลองครบรอบการจัดมาเป็นครั้งที่หนึ่งร้อยปีในปี 2013 นี้ครับ

 

 

 

A

a bloc

การปั่นจักรยานที่นักจักรยานทุ่มพลังขอดเอาความมุ่งมั่นทั้งหมดที่เหลืออยู่เท่าที่จะทำได้ ในการเร่งความเร็วเพื่อหนีกลุ่มนักจักรยานคนอื่นๆเพื่อวัตถุประสงค์ต่างๆรวมถึงเพื่อชัยชนะ ตัวอย่าง: ผมทุ่มอย่างสุดตัวสำหรับกิโลเมตรสุดท้ายก่อนถึงเส้นชัยเพื่อชัยชนะ และผมไม่คิดเลยว่าผมจะทำได้ จนกระทั่งล้อหน้าทาบทับไปบนเส้นชัย นั่นล่ะครับผมได้เสพแล้วซึ่ง “a bloc”

Aero bars

คันบังคับเลี้ยวแบบพิเศษของการแข่งขันจักรยานถนน ที่ติดตั้งเพิ่มเติมให้นักจักรยานสามารถพักข้อศอกไว้ที่แป้นรับ เพื่อทำให้นักจักรยานได้พักท่อนแขนและก้มตัวอยู่ในตำแหน่งลดแรงเสียดทานจากลม (aerodynamics) aero bars จะพบได้ในจักรยานทีใช้ในการแข่งขันไตรกีฬาและการแข่งจักรยานประเภทบุคคลและทีมจับเวลา(time trial bicycles)

Alleycat

การแข่งขันจักรยานที่จัดขึ้นโดยกลุ่มนักจักรยานที่รับจ้างส่งเอกสารในมหานครใหญ่ๆ ด้วยลักษณะของงานการส่งเอกสารด้วยจักรยานที่ต้องใช้ทั้งทักษะ ความชำนาญในการปั่นจักรยานและความแข็งแรง จึงผันแปรมาเป็นการจัดการแข่งขัน โดยนักแข่งที่เป็นผู้ส่งเอกสารจะได้รับหมายงานและพิกัดของผู้รับจดหมายหรือเอกสาร เมื่อการแข่งขันเริ่มผู้เข้าแข่งขันจะต้องส่งเอกสารให้ครบ ผู้ที่เข้าแข่งขันที่ได้รับการยืนยันจากกรรมการประจำจุดส่งเอกสารจนครบก่อนจะเป็นผู้ชนะ การแข่งขันลักษณะนี้เริ่มจัดการแข่งขันครั้งแรกในเมืองโตรอนโต ประเทศคานาดาปี 1989 ปัจจุบันการแข่งขันแพร่หลายไปในหลายๆมหานครทั่วโลก โดยมีนักจักรยานที่มิได้มีอาชีพเป็นผู้ส่งเอกสารสนใจเข้าร่วมแข่งขันมากขึ้น

 

All-rounder

นักจักรยานแข่งประเภทถนนทางไกลที่มีความชำนาญและพละกำลังโดดเด่น ทั้งการปั่นจักรยานขึ้นเขาและการจับเวลาบุคคล หรือแม้กระทั่งทักษะในการควบคุมรถจักรยานตอนลงเขาด้วยความเร็วสูง ในการแข่งขันแบบช่วง (Stage races) นักจักรยานแบบ all-rounder หรือนักปั่นเอนกภารกิจจะเหมาะที่จะได้รับตำแหน่งผู้นำที่มีเวลารวมดีที่สุด (General classification) นักปั่นที่มีคุณลักษณะนี้ อาทิ Eddy Mercxx, Miguel Indurain, Ivan Basso, Samuel Sanchez, Cadel Evans, Bradley Wiggins และ Alberto Contador นักปั่น all-rounder ส่วนใหญ่จะเป็นหัวหน้าทีมหรือผู้นำทีม คำว่า all-rounder ยังใช้ได้กับรถจักรยานในอดีตที่ออกแบบมาเพื่อขับขี่ในทุกๆสภาพถนน ซึ่งต่างจากปัจจุบันที่การออกแบบจักรยานจะแยกประเภทสำหรับการขับขี่ในแต่ละสภาพถนนโดยเฉพาะมากกว่าในอดีต

 

Arriere du peloton

ภาษาฝรั่งเศส หมายถึง นักจักรยานที่อยู่ตอนท้ายของกลุ่มนักจักรยานทั้งหมด ภาษาฝรั่งเศสเรียกนักจักรยานที่อยู่ท้ายกลุ่มด้วยภาษาสแลงว่า ”Feu Rouge” หรือพวกไฟท้ายหรือตะเกียงแดง สแลงนี้นำมาจากตะเกียงสีแดงที่แขวนไว้ที่ท้ายตู้รถไฟตู้ท้ายสุดของขบวนรถไฟ

Attack

การทุ่มใช้พละกำลังที่มากกว่านักจักรยานคนอื่นๆในกลุ่มเพื่อเร่งความเร็วหนีเดี่ยว หรือหนีออกไปเป็นกลุ่มเล็กๆจากกลุ่มนักจักรยานกลุ่มใหญ่ในการแข่งขันจักรยานถนนแบบช่วง(stages race) ทั้งนี้การเร่งความเร็วโจมตีหนีกลุ่มมีหลายวัตถุประสงค์ อาทิ หวังในชัยชนะ กลยุทธ์สร้างความกดดันให้ทีมคู่แข่ง การมิให้ทีมคู่แข่งมีคะแนนนำในการเก็บคะแนนทั้งประเภทจ้าวภูเขาหรือประเภทจ้าวความเร็ว หรือแม้แต่การประชาสัมพันธ์ทีม ผู้สนับสนุนและตัวนักจักรยานเองเพื่อปรากฏตัวในสื่อ

 

Autobus

กลุ่มของนักจักรยานถนนที่แข่งขันแบบช่วง (Stage race) ที่ด้อยคุณลักษณะในการปั่นจักรยานขึ้นเขา รวมทั้งนักจักรยานตำแหน่งผู้สนับสนุน (Domestiques) ที่ทำหน้าที่เพื่อทีมจนหมดพลัง นักจักรยานที่ป่วยหรือบาดเจ็บ นักจักรยานมือใหม่ที่เพิ่งลงสนามอาชีพยังขาดความแข็งแกร่ง กลุ่มนักจักรยานดังกล่าวจะเริ่มถูกกลุ่มนักจักรยานกลุ่มหลักทิ้งโดยมีระยะห่างกันไกลมาก เพื่อความอยู่รอดของนักจักรยานกลุ่มนี้พวกเขาจะช่วยกันเกาะกลุ่มรักษาอัตราความเร็ว ก็เพื่อให้เข้าเส้นชัยทันเวลาที่กำหนด มิเช่นนั้นพวกเขาจะถูกตัดสิทธิออกจากการแข่งขัน คำว่า autobus ยังใช้ได้กับนักจักรยานเสือภูเขาที่พยายามที่จะปั่นเกาะกลุ่มให้ทันนักจักรยานถนนอีกด้วย

 

B

 

Bag of spanners

การหมดความสามารถและกำลังงานที่จะปั่นจักรยานได้อย่างมีประสิทธิภาพอีกต่อไป แต่ด้วยพันธกิจที่ยังจะต้องขับเคลื่อนจักรยานไปจึงจำเป็นต้องขับเคลื่อนจักรยานไปเรื่อยๆ ตัวอย่าง: หมอนั่นมันปั่นจักรยานเหมือน Bag of spanners (ขาแข็งเหมือนคีมปากตาย)

BBAR

มาจากคำย่อ British Best All-Rounder เป็นช่วงการจัดการแข่งขันจักรยานจับเวลาที่จัดขึ้นในประเทศอังกฤษ

Bacon

เป็นคำสแลงที่พี่ไทยและฝรั่งเห็นพ้องต้องกันร่วมกันเรียกแผลถลอกผื่นแดงช้ำเลือด จากการล้มของนักจักรยาน ทำให้ช่วงขาหรือสะโพกไถลไปกับพื้นถนนราดยางหรือคอนกรีตจนเกิดบาดแผลถลอก พี่ไทยเรียกหมูแดง ฝรั่งเรียก bacon หรืออีกสแลงหนึ่งของฝรั่งคือ Road rash

 

Bead

คำสแลงสั้นๆที่อธิบายถึงลักษณะของยางจักรยานแบบที่ต้องมียางใน แล้วใส่ไว้ไม่เรียบร้อยตะเข็บยางจึงปลิ้นออกจากขอบล้อ

Berg

หมายถึงการไต่ ก็คือ การปั่นจักรยานขึ้นเนิน มาจากภาษาดัทช์หมายถึง เนิน หรือ ภูเขา มักจะใช้เรียกในการแข่งขันจักรยานแบบวันเดียว (Classic) ที่จัดขึ้นในประเทศเนเธอแลนด์ที่มีเส้นทางการแข่งขันต้องผ่านเนินเขาที่มีชื่อเสียง คือ เนิน Cauberg และ Keutenberg

 

Beyond categorie

มาจากภาษาฝรั่งเศสจากคำว่า Hors categorie การจัดอันดับความยากของเส้นทางขึ้นเขาในการแข่งขันจักรยานถนนระดับอาชีพ โดยผู้วางเส้นทางจะแบ่งการจัดอันดับของเส้นทางที่ต้องปั่นจักรยานขึ้นเขา 4 ระดับ คือ อันดับหนึ่งยากที่สุด ไล่เรียงไปจนถึงระดับสี่ที่ง่ายที่สุด แต่ Hors categorie จัดเป็นเส้นทางแข่งขึ้นเขาที่ยากเหนือกว่าระดับที่ 1 เพราะจะเป็นเขาที่มีความสูง ความชัน และระยะการไต่ที่ยาวเป็นพิเศษ จนไม่นับรวมอยู่ใน 4 อันดับที่กล่าวมา ความยากความชันเปรียบให้เห็นภาพง่ายๆคือ เขาที่ชันจนแทบไม่สามารถขับรถยนต์ขึ้นไปได้ เช่น Col de la Madeleine ในการแข่งขันตูร์ เดอ ฟรองซ์ เขาลูกนี้ถูกจัดอยู่ในขั้น Hors categorie เพราะสูง2,413เมตร ความชันเฉลี่ย 9.2 เปอร์เซ็นต์ ยาว 11.5 กิโลเมตร

Bicycle shaped object

หรือจะเรียกอีกคำว่า Department store bicycle ก็ได้ คำย่อคือ BSO หมายถึง สแลงที่คนไม่รู้เรื่องจักรยานมักไปซื้อจักรยานที่ห้างสรรพสินค้าที่มีราคาถูกและตามมาด้วยความด้อยคุณภาพเป็นของแถม

Bidon

กระติกน้ำสำหรับติดกับจักรยาน

Blocking

เมื่อมีนักจักรยานหนึ่งคนหรือมากกว่าของสมาชิกในทีมจักรยานเร่งความเร็วหนีกลุ่มออกไป นักจักรยานในทีมเดียวกันที่เหลือจะมารวมตัวกันที่หน้ากลุ่มนักจักรยานกลุ่มหลัก(Peloton) ไม่ว่ารูปขบวนจะเป็นแถวตอนหรือหน้ากระดาน นักจักรยานทีมนั้นๆจะพยายามลดอัตราความเร็วของนักจักรยานกลุ่มหลักลง เพื่อให้เพื่อนในทีมที่โจมตีหนีกลุ่มออกไปทิ้งระยะห่างได้มากขึ้น จนกลุ่มจะไล่ไม่ทัน หรือต้องใช้เวลามากขึ้นในการไล่ตามนักจักรยานที่หนีกลุ่มไป

 

Blow up

นักจักรยานที่ตกอยู่ในสภาวะร่างกายใช้กำลังงานสูง จนออกซิเจนในร่างกายถูกจับไปใช้โดยMyoglobinในกล้ามเนื้อ และถูกจับไปใช้โดย Hemoglobin ในเม็ดเลือดแดงเป็นจำนวนมาก จนทำให้ปริมาณออกซิเจนในร่างกายพร่องไป อันก่อให้เกิดภาวะเป็นหนี้ออกซิเจน สมรรถนะทางร่างกายจะตกต่ำลงจนไม่รักษาความเร็วตามกลุ่มนักจักรยานคนอื่นๆได้ คำที่ใกล้เคียงกันคือ popping ,exploding และ detonating อาการเป็นหนี้ออกซิเจนจะเกิดขึ้นในระยะเวลาสั้นๆ สามารถคืนสภาพได้ด้วยการหายใจลึกๆถี่ๆเพื่ออัดออกซิเจนคืนเข้าไปในร่างกาย และนักจักรยานจะฟื้นตัวเร็วกว่าอาการที่เรียกว่า cracking หรือ hit the wall

Bonk

คือ สภาวะวิ่งชนกำแพง (hit the wall) หมายถึง การหมดเรี่ยวแรงการปั่นอย่างรุนแรง เกิดจากการเผาผลาญกลัยโคเจน(คาร์โบไฮเดรต)จนหมดไป และยังคงมีการพยายามที่จะออกกำลังกายต่อเนื่องไปอีก ร่างกายจะเผาผลาญเชื้อเพลิงในส่วนอื่นๆต่อไป อาทิ ไขมัน น้ำตาล และร้ายที่สุดคือ เผาผลาญใยกล้ามเนื้อตัวเอง นักจักรยานหรือนักกีฬาที่เจอกับสภาพนี้จะเจ็บปวดกล้ามเนื้อเป็อย่างมาก และต้องใช้เวลาในการพักฟื้นเพื่อคืนสภาพเป็นเวลานาน

Booties

ผ้าสังเคราะห์ที่ขึ้นรูปเป็นรองเท้าหุ้มข้อสวมทับรองเท้าจักรยานอีกชั้นหนึ่ง เพื่อป้องกันความชื้น ฝนและสร้างความอบอุ่นให้กับเท้าของนักจักรยาน รวมถึงการสวมทับเพื่อลดแรงเสียดทานของอากาศที่กระทำต่อผิวรองเท้าจักรยานในการแข่งขันแบบจับเวลาประเภทบุคคลหรือประเภททีม

Bottom bracket

ชุดตลับลูกปืนประกอบแกนที่ติดตั้งกับโครงจักรยาน เพื่อให้ขาจานหรือข้อเหวี่ยงบันไดหมุนได้ จะมีหรือไม่มีเพลาหมุน (spindle) ประกอบด้วยก็ได้ เพื่อตรึงขาจานหรือข้อเหวี่ยงบันไดทั้งสองข้าง ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับผู้ออกแบบและผลิต ภาษาไทยเรียกว่า ชุดกะโหลก

 

Blowling ball

เปรียบกับนักจักรยานที่หนีเดี่ยวโจมตีกลุ่มนักจักรยานออกไป แล้วปั่นจักรยานคนเดียวจนหมดแรง จากนั้นก็เริ่มโดนแซงโดยนักจักรยานกลุ่มหลักทั้งหมดจนถูกทิ้งรั้งท้าย

 

Boxed in

ถูกจับยัดกล่อง ตำแหน่งของนักจักรยานตัวเร่งความเร็ว(Sprinter)ที่ตกอยู่ในกลางกลุ่มของนักจักรยานไม่ว่าจะกลุ่มใหญ่หรือกลุ่มเล็กขณะที่อยู่ใกล้เส้นชัย การวางตำแหน่งผิดทำให้จ้าวแห่งความเร็วนายนั้นตกไปอยู่กลางวงล้อมของนักจักรยานทีมคู่แข่ง ทำให้นักจักรยานคนนั้นหมดโอกาสคว้าชัยชนะเพราะไม่สามารถเร่งความเร็วหนีเพื่อเข้าเส้นชัยได้เป็นคนแรก

Brain bucket/lid

หมวกนิรภัยที่ใช้กับการปั่นจักรยาน ถูกออกแบบและขึ้นรูปจากวัสดุที่ป้องกันการกระแทกได้ในระดับหนึ่ง เพื่อป้องกันมิให้สมอง และใบหน้าของผู้ขับขี่จักรยานได้รับการกระทบกระเทือนจากอุบัติเหตุและรถจักรยานล้มลง คำสแลง ”ตะกร้าใส่สมอง” คำนี้คิดขึ้นมาเพื่อประชดประชันผู้ปั่นจักรยานที่ไม่ยอมสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่รถจักรยาน

Brick

อิฐ อิฐบล้อค ก้อนหิน หรืออะไรก็ได้ที่หนาและหนัก สแลงนี้ไว้เรียกนักปั่นตัวใหญ่ๆ กล้ามเนื้อหรือไขมันเยอะๆ จะต้องพบกับความทุรนทุรายเวลาปั่นจักรยานขึ้นเขา แต่เมื่อถึงทางลงก็จะใช้ความเร็วได้สูงกว่านักจักรยานที่มีน้ำหนักตัวน้อยๆ

 

Bridge

พวกช่างเชื่อม หรือสะพาน เมื่อมีนักจักรยานหนีเดี่ยวหรือกลุ่มเล็กๆออกไปจากกลุ่มนักจักรยานหลัก จะมีคนที่ต้องทำหน้าที่พยายามเร่งเพิ่มอัตราความเร็วของกลุ่มหลักให้ทันพวกหนีกลุ่มออกไปจนทัน นักจักรยานพวกนี้จะต้องทุ่มพลังโดยการปั่นจักรยานนำหน้ากลุ่ม เพื่อสร้างอุโมงค์ลมซึ่ง ส่วนมากจะเป็นนักจักรยานที่คอยสนับสนุนให้กับหัวหน้าทีม(domestique) นักจักรยานพวกนี้จะถูกเรียกว่าช่างเชื่อมหรือสะพานสำหรับการไล่ล่า

Broom wagon

ในขบวนคาราวานรถยนต์ที่ติดตามนักจักรยานขณะแข่งขันจักรยานทางไกล ไม่ว่าจะเป็นการแข่งขันแบบช่วง(Stages)หรือแบบวันเดียวจบ(Classic)ที่ตอนท้ายของขบวนผู้ชมที่รอชมการแข่งขันอยู่สองข้างทางของเส้นทางการแข่งขันจะพบรถยนต์ที่นำไม้กวาดมาติดตั้งไว้บนรถ รถไม้กวาดนี้เริ่มมีมาตั้งแต่ปีค.ศ.1910ของการแข่งขันจักรยานตูร์ เดอ ฟรองซ์ ในภาษาฝรั่งเศสเรียกรถคันนี้ว่า Voiture balai โดยปกติในการแข่งขันตูร์จะใช้รถแบบ Citroen H Vanมีสัญลักษณ์อันโดดเด่นคือ จะติดไม้กวาดไว้หน้ารถหรือโผล่เหนือหลังคา หน้าที่ของรถคันนี้คือ คอยนำนักจักรยานที่บาดเจ็บ หมดเรี่ยวแรง ที่จะแข่งขันต่อ และไม่สามารถไล่ทันกลุ่มนักจักรยานได้อีกต่อไป จนเวลาเข้าเกณฑ์ที่จะต้องถูกตัดสิทธิออกจากการแข่งขันขึ้นรถ ในรถจะมีร่วมยา ผ้าห่ม อาหาร เครื่องดื่มร้อนเย็น โทรศัพท์ วิทยุและเครื่องมือช่างไว้บริการแก่นักจักรยาน แต่มันก็เป็นรถที่ไม่มีนักจักรยานคนใดอยากใช้บริการ เพราะนั่นย่อมหมายถึงการสิ้นสุดการแข่งขันของพวกเขา ณอง มารี เลอ บลังค์ ประธานสหพันธ์จักรยานนานาชาติ(UCI)ก็เคยดำริที่จะให้ยกเลิกเจ้ารถ broom wagon นี้ เพราะดูมันจะส่งผลลบทางด้านจิตใจของผู้เข้าแข่งขัน แต่เจ้า broom wagon ก็กลายเป็นส่วนหนึ่งของการแข่งขันจักรยานถนนระดับแกรนทัวร์ไปแล้ว และยังนำไปใช้ในการแข่งขันวิ่งมาราธอนรวมถึงการแข่งขันจักรยานยนต์และรถยนต์แรลลี่มหาโหดรายการปารีส-ดั้กก้าอีกด้วย Jean-Claude Thomas ผู้รับหน้าที่เป็นพลขับรถ broom wagonในการแข่งขันตูร์ เดอ ฟรองซ์ที่นักจักรยานหวาดกลัวนี้มากว่า6ปีแล้วกล่าวว่า “เดี๋ยวนี้นักจักรยานไม่ค่อยใช้บริการรถคันนี้ เพราะส่วนใหญ่จะรอขึ้นรถทีมของตนมากกว่า สัญลักษณ์ของการแข่งจักรยานในยุโรปสิ่งนี้อาจจะกำลังจะหายไป”

 

Bunch

เป็นความหมายเดียวกับคำว่า Peloton ในภาษาฝรั่งเศส มีคำที่มีความหมายเหมือนกันอีกหลายคำอาทิ little ball, platoon, field และ pack เป็นคำที่อธิบายลักษณะของกลุ่มนักจักรยานถนนที่แข่งขันทางไกลและปั่นจักรยานรวมกันเป็นกลุ่มเพื่อหวังผลทางการประหยัดพลังงาน โดยนักจักรยานสามารถพึ่งพาอาศัยกันและกันผลัดกันปั่นจักรยานนำหน้าในการลดแรงเสียดทานของลม(draftingและslipstreaming) เช่นเดียวกับการบินของนกที่ต้องผลัดกันไปบินนำหน้า ซึ่งจะสามารถช่วยให้ผู้ที่ปั่นจักรยานตามนักจักรยานที่ปั่นข้างหน้า สามารถลดการใช้พลังงานได้ถึง 40 เปอร์เซ็นต์ การเคลื่อนที่ไปของกลุ่มนักจักรยานกลุ่มใหญ่นอกจากจะช่วยรักษาสมรรถนะทางกายให้กันและกันในกลุ่มนักจักรยานแล้ว ยังสามารถรักษาอัตราความเร็วที่สูงกว่านักจักรยานที่ปั่นคนเดียวหรือกลุ่มเล็กๆอีกด้วย ซึ่งมีผลทางด้านกลยุทธ์ในการแข่งขันอย่างดียิ่ง

 

Bunch engine

สแลงที่แยกย่อยมาจากคำว่า bunch แต่หมายถึงนักจักรยานที่ปั่นอยู่แถวหน้าของกลุ่มหลัก แล้วทำหน้าที่เร่งความเร็วของกลุ่มนักจักรยานหลักเพื่อไล่ล่านักจักรยานที่หนีกลุ่มออกไป โดยมิได้หวังกลยุทธ์ของทีม ศัพท์คำนี้มักจะใช้กับนักจักรยานที่แข่งระดับสมัครเล่นเป็นหลัก

Bunch sprint

กลุ่มของนักจักรยานที่มีคุณสมบัติเร่งความเร็วอย่างฉับพลันหน้าเส้นชัยระยะไม่กี่ร้อยเมตร ซึ่งแต่ละคนจะวางตำแหน่งของตนประชิดล้อหลังของนักจักรยานคนอื่นที่อาจะเป็นนักจักรยานทีมเดียวกันหรือไม่ใช่ เพื่อที่จะอาศัยการลดแรงต้านของลม(Draft) ในอันที่จะสำรองพลังงานของตนไว้ เร่งความเร็วฉับพลันเพื่อแย่งชิงการขับเคลื่อนจักรยานสู่ชัยชนะ

 

Bunny hop

ลักษณะการขับเคลื่อนรถจักรยานด้วยความเร็วที่ผู้ขับขี่บังคับให้ทั้งล้อหน้าและล้อหลังของจักรยานยกตัวจากพื้นถนนพร้อมๆกัน รถจักรยานจะลอยตัวขึ้นในช่วงเวลาสั้นๆ ในการแข่งขันจักรยานทั้งประเภทถนนและวิบากการบังคับรถจักรยานแบบนี้ จะช่วยให้นักแข่งหรือนักจักรยานที่มีทักษะสามารถหลบหลีกสิ่งกีดขวางที่มีความสูงไม่มาก โดยทำให้สูญเสียอัตราความเร็วของจักรยานน้อยที่สุด

 

C

Cadence

อัตราหมุนของก้านหรือข้อเหวี่ยงบันไดจักรยานในหนึ่งนาที อัตรานี้จะเริ่มจากน้อยไปหามากขึ้นอยู่กับทักษะ ความแข็งแรง และวัตถุประสงค์ของการปั่นจักรยาน ผู้ขับขี่จักรยานเพื่อใช้เป็นพาหนะ ท่องเที่ยว สันทนาการจะใช้อัตราการหมุนของบันไดจักรยานในอัตราที่ต่ำ แต่ผู้ที่ปั่นจักรยานเพื่อสุขภาพ การออกกำลังกาย และการกีฬาจะปั่นวงรอบของการหมุนบันไดในอัตรารอบที่สูงขึ้นเป็นลำดับ อัตราการปั่นบันไดในหนึ่งนาทีจะเริ่มตั้งแต่ราวๆ 60 ไปจนถึง 110-120 รอบต่อนาที ทั้งนี้การปั่นรอบบันไดในอัตรารอบที่สูงของนักจักรยานที่แข็งแรงมีทักษะและนักจักรยานแข่งขัน ก็เพื่อคงอัตราความเร็วในระดับสูง ในขณะเดียวกันที่สามารถรักษากล้ามเนื้อมิให้เกิดความล้า เพื่อทำให้สามารถปั่นจักรยานได้เป็นระยะทางไกลขึ้น

Cassette

กลุ่มของวงฟันเฟืองต่างขนาดของเส้นผ่าศูนย์กลางที่นำมาประกอบเรียงกันเป็นชั้นๆ ทิ้งระยะห่างระหว่างกันในแต่ละวง อาจจะเชื่อมกันด้วยการเชื่อมโลหะหรือใช้กลไกยึด cassette หรือชุดตลับเฟืองท้ายของรถจักรยานจะติดตั้งที่ดุมหรือจุดหมุนของล้อหลัง ประกอบกับชุดตลับลูกปืน(freehub)มีไว้เพื่อประสิทธิภาพในการขับเคลื่อนจักรยาน โดยผู้ขับขี่จักรยานสามารถปรับเปลี่ยนอัตราหมุนของข้อเหวี่ยง หรือวงรอบของก้านบันไดจักรยานในอัตราที่แตกต่างกันไปได้ เพื่อรักษาสมรรถภาพในการปั่นจักรยาน โดยผ่านการเปลี่ยนอัตราทดรอบของโซ่ที่ไปคล้องกับขนาดของฟันเฟืองที่แตกต่างกันนี้ ก็เพื่อรองรับการสภาวะต่างๆที่ผันแปรในการปั่นจักรยานไม่ว่าจะเป็นแรงลม สภาพถนน หรือความลาดเอียงของเส้นทาง ในภาษาของนักจักรยานเรียกว่า การใช้เกียร์

Chainring(s)

ชุดจานเฟืองขับของจักรยานที่อยู่ส่วนหน้าสุดของชุดขับ(drivertrain) มีชื่อเรียกทางภาษาอังกฤษอีกคำว่า crankset อาจจะมีหนึ่งใบจานหรือมากกว่าในหนึ่งชุดของจานขับ มีโซ่เป็นกลไกในการถ่ายแรงขับจากบันไดและข้อเหวี่ยงบันไดไปสู่จานขับนี้ แล้วส่งแรงผ่านโซ่ไปดึงรั้งยังชุดตลับเฟืองท้ายที่ล้อหลัง ทำให้เกิดแรงขับเคลื่อนของจักรยาน

 

Chase

นักจักรยานคนเดียวหรือกลุ่มที่ผละตัวออกจากกลุ่มหลัก เพื่อไล่ตามนักจักรยานที่หนีกลุ่มออกไปล่วงหน้าและเป็นผู้นำการแข่งขันอยู่

 

Chicane

สแลงที่เรียกลักษณะเส้นทางในการจัดการแข่งขันจักรยานถนนแบบปิด(criterium) ที่มีระยะทางการแข่งขันที่สั้น และจะต้องผ่านทางโค้งหลายแห่ง มีการเก็บคะแนนที่จุดเร่งความเร็วเพื่อหวังผลรางวัลที่เป็นเม็ดเงินหรือคะแนน โครงจักรยานที่ใช้ในการแข่งขันแบบเส้นทางปิดนี้ ในระดับอาชีพอาจจะมีโครงรถพิเศษที่ยกระดับชุดจุดหมุนข้อเหวี่ยงบันไดหรือกะโหลก (bottom bracket) ให้สูงขึ้นจากพื้น เพื่อให้นักจักรยานสามารถยังปั่นบันไดเพื่อสร้างแรงขับอย่างต่อเนื่องได้ แม้ขณะที่จักรยานวิ่งเข้าสู่ทางโค้งแคบๆโดยที่บันไดไม่ไปสัมผัสกับพื้นถนน

Classic

ตำนานการแข่งขันจักรยานทางไกลแบบวันเดียวจบในทวีปยุโรป โดยที่บางรายการของการแข่งขันจักรยานแบบคลาสสิกเริ่มมีมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 19 อาทิเช่นรายการแข่งขัน Paris-roubax (ประเทศฝรั่งเศส) , Tour of Flanders (ประเทศเบลเยี่ยม) , Milan-San Remo (ประเทศอิตาลี) เป็นต้น

 

Climber

นักจักรยานประเภทถนนที่มีความเชี่ยวชาญและพละกำลังสามารถปั่นจักรยานขึ้นเขาด้วยความเร็วที่สูง นักจักรยานที่มีคุณลักษณะนี้ คือ ผู้ที่มีพลังในการสร้างแรงขับเคลื่อนจักรยานได้สูงเมื่อเทียบกับน้ำหนักตัว(power to weight ratio, P/Kg) เช่น นักจักรยานคนแรกน้ำหนักตัว 70 กิโลกรัม เข้าทดสอบความสามารถสร้างแรงขับ(watt)ได้ค่า 350 วัตต์ จะหาค่าได้โดย 350/70 ได้ค่าออกมาเป็น 5 วัตต์ต่อกิโลกรัม ในขณะที่นักจักรยานคนที่สองปั่นค่าวัตต์ออกมาได้เท่ากันคือ 350 วัตต์ แต่น้ำหนักตัวของนักจักรยานคนที่สองคือ 90 กิโลกรัม ค่าอัตราส่วนระหว่างกำลังงานกับน้ำหนักตัวของนักจักรยานคนที่สองจะลดลงมาเหลือแค่ 3.89 วัตต์ต่อกิโลกรัม

Clincher

ยางของรถจักรยานแบบมียางใน โดยเฉพาะยางที่ใช้กับจักรยานแข่งขันจะถูกออกแบบให้มีคุณสมบัติทั้งซับแรงกระแทก รักษาสมดุลของรถจักรยาน การเลี้ยว การเกาะถนนทั้งการทรงตัวและการสร้างแรงขับ รวมถึงประสิทธิภาพในการลดความเร็วเมื่อใช้ห้ามล้อ ที่ขอบของยางนอกจะสานไว้ด้วยสายเคฟล่าหรือวัสดุอื่นใดที่ขึ้นรูปเป็นเส้นเพื่อตรึงมิให้ยางหลุดจากของล้อเมื่ออัดอากาศเข้าไปในยางใน แรงอัดอากาศที่อัดเข้าไปในยางในประเภทนี้จะมีค่าตั้งแต่ 80-150 psi หรือ 6-10 bar

Commissaire

คณะกรรมการผู้ควบคุมและตัดสินการแข่งขันจักรยาน มีอำนาจเต็มในการใช้กฎกติกา การควบคุมเวลา การตัดสิน เพื่อดำรงความบริสุทธิ์ยุติธรรม หัวหน้าคณะกรรมการ(Chief Commissaire)มีอำนาจสามารถยุติการแข่งขันในกรณีที่มีเหตุจำเป็น ทั้งนี้หน้าที่หลักนอกจากจะควบคุมการแข่งขันจักรยานให้อยู่ในกติกาแล้ว ยังต้องตระหนักถึงความยุติธรรมและความปลอดภัยของทั้งนักกีฬารวมถึงเจ้าหน้าที่ทุกฝ่ายอีกด้วย กรรมการตัดสินกีฬาจักรยานจะต้องผ่านการฝึกอบรมและสอบเป็นผู้ตัดสินในระดับต่างๆที่ได้รับการรับรองจากสหพันธ์จักรยานนานาชาติ(UCI) การแบ่งกรรมการผู้ตัดสินกีฬาจักรยานของสหพันธ์จักรยานนานาชาติจะแบ่งโดยการสอบเพื่อยกระดับ มีตั้งแต่ผู้ตัดสินระดับเอและระดับบี ระดับโอลิมปิค ระดับเวิลด์คัพ ระดับคอมม่อนเวลท์เกมส์ ผู้ตัดสินที่จะขึ้นระดับเป็นผู้ตัดสินนานาชาติได้ จะต้องผ่านการเป็นผู้ตัดสินระดับชาติมาอย่างน้อยสองปี เมื่อสอบผ่านจะยกระดับเป็นผู้สังเกตการณ์และเป็นผู้ตัดสินในการตัดสินการแข่งขันจักรยานระดับนานาชาติต่อไป

Crankarm

ขาจานหรือข้อเหวี่ยงบันได เป็นก้านโลหะสองด้านที่ตรึงอยู่กับเพลากะโหลก(bottom bracket) ปลายสุดจะติดตั้งบันไดให้นักจักรยานใช้ปั่นเพื่อขับเคลื่อนรถจักรยาน ขาจานจะมีขนาดความยาวต่างๆโดยวัดจากจุดกึ่งกลางของกะโหลก(bottom bracket axle)ไปสุดที่จุดหมุนของบันได(pedal spindle) ขาจานมีความยาวตั้งแต่ 165 มิลลิเมตรไปจนถึง 180 มิลลิเมตร ทั้งนี้การมีขาจานในขนาดความยาวต่างๆก็เพื่อเหมาะสมกับขนาดของช่วงขาของผู้ขับขี่รถจักรยาน เพื่อความเหมาะสมของลักษณะของจักรยานที่นำไปใช้กับแต่ละสภาพของพื้นถนนหรือการแข่งขัน วัสดุที่นำมาขึ้นรูปเป็นขาจานจะมีตั้งแต่เหล็ก โครโมลี่ อัลลอย ไททาเนี่ยมและคาร์บอนไฟเบอร์

Criterium

การแข่งขันจักรยานถนนที่ใช้เส้นทางในระยะสั้นแข่งในลักษณะเส้นทางวงรอบ ส่วนมากมักจะจัดแข่งในเมือง ทำให้ลักษณะเส้นทางการแข่งขันมีทางโค้งและทางแยกเป็นจำนวนมาก การจัดการแข่งขันมักจะกำหนดรอบของการชิงจ้าวความเร็วสำหรับนักจักรยานที่ผ่านข้ามเส้นชัยเป็นคนแรก อาทิ ในทุกๆสอง สาม หรือสี่รอบจะมีการเร่งความเร็วเพื่อเข้าเส้นเป็นคนแรก นักจักรยานที่เร่งความเร็วเข้าเส้นชัยในรอบที่กำหนดจะได้รางวัลอาจจะเป็นเงินรางวัลหรือคะแนนหรือทั้งสองอย่าง เพื่อสะสมหาผู้ชนะเลิศที่สามารถเร่งความเร็วเข้าเส้นชัยได้มากรอบที่กำหนดมากที่สุด ความยาวของรอบเส้นทางการแข่งขันอาจะยาวตั้งแต่ 800 เมตรไปจนถึง 5 กิโลเมตร

 

Cyclocross

รูปแบบของการจัดการแข่งขันจักรยานที่เป็นแบบปิดเช่นเดียวกับ criterium มีชื่อเล่นว่า CXหรือ ’cross จัดแข่งครั้งแรกตั้งแต่ก่อนศตวรรษที่20 ลักษณะเส้นทางจะแตกต่างออกไปจากการแข่ง criterium มักจะจัดการแข่งขันในอเมริกาเหนือและในยุโรป ผู้เข้าแข่งขันจะต้องปั่นจักรยานผ่านเส้นทางที่เป็นคันดิน ถนนดิน ถนนลูกรัง หรือแม้แต่ถนนที่เป็นโคลน อาจจะต้องผ่านเนินเขาชัน เส้นทางจะทุรกันดาร หลายจุดในเส้นทางการแข่งขัน นักจักรยานจำเป็นต้องลงจากจักรยานเพื่อเข็นหรือแบกรถจักรยานข้ามสิ่งกีดขวาง ความยาวของเส้นทางแข่งขันอยู่ในระหว่าง 2.5 - 3.5กิโลเมตร กีฬาประเภทนี้ยังไม่บรรจุเข้าในการแข่งขันกีฬาโอลิมปิค

 

D

Danseuse

คำภาษาฝรั่งเศสหมายถึง นักบัลเลย์หญิง แต่ในทางวงการจักรยานหมายถึง ลักษณะการปั่นจักรยานโดยเฉพาะในการปั่นจักรยานขึ้นเนินหรือขึ้นเขา นอกจากนักจักรยานจะนั่งไปบนอานเพื่อนั่งปั่น อาจจะมีการเปลี่ยนท่าทางลุกขึ้นจากอานในลักษณะยืนบนบันได้จักรยาน จากนั้นก็จะสวิงหรือโยกรถจักรยานโยนตัวไปซ้ายขวาเพื่อรองรับแรงกดโดยน้ำหนักตัวนักจักรยานไปที่บันได มักจะเป็นคำกล่าวถึงลักษณะการปั่นจักรยานแบบยืนโยกนี้ว่า dancing on the pedal

Derailleur

เครื่องกลไกบังคับโซ่สองหน้าที่ทั้งเพื่อเปลี่ยนอัตราทดรอบเฟืองทั้งในส่วนจานขับ(ติดตั้งอยู่ที่ท่อนั่ง, seat tube)และชุดตลับเฟืองท้าย(ติดตั้งอยู่กับตอนปลายโครงจักรยานด้านหลังตอนล่าง, chainstay) กลไลในการบังคับโซ่เพื่อเปลี่ยนอัตราทดรอบชุดตลับเฟืองท้ายในวงการจักรยานเรียกว่า “ตีนผี” โครงและกลไกของตีนผีจะขึ้นรูปมาจากโลหะต่างชนิดขึ้นอยู่กับระดับราคา การทำงานที่มีประสิทธิภาพและน้ำหนัก โครงตีนผีจะติดตั้งด้วยลูกรอกร้อยโซ่สองตัว ลูกรอกด้านบนเรียกว่า jockey pulley หรือ guide pulley ลูกรอกด้านล่างเรียกว่า tension pulley ควบคุมการทำงานด้วยลวดที่สั่งงานมาจากมือสับ(shifter) หรือจากมอร์เตอร์ที่มีพลังงานมาจากแบตเตอรี่

 

Descender

นักจักรยานผู้มีทักษะความชำนาญในการปั่นจักรยานในทางลงเขา ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นนักจักรยานที่มีกล้ามเนื้อใหญ่ มีน้ำหนักตัวเฉลี่ยมากกว่านักจักรยานที่ชำนาญการปั่นขึ้นเขา นอกจากทักษะและความกล้าแล้ว น้ำหนักตัวของนักจักรยานก็เป็นส่วนสำคัญที่จะเป็นนักจักรยานลงเขาที่รวดเร็ว นักจักรยานระดับแข่งขันที่มีคุณสมบัตินี้จะใช้ประโยชน์ช่วงทางลงเขาในการหนีกลุ่ม หรือทำความเร็วเพื่อลดระยะห่างจากนักจักรยานที่หนีเดี่ยวออกไป

Diesel

นักปั่นประเภทคงความเร็วในการปั่นสม่ำเสมอ มักจะปั่นเกาะกลุ่มไปกับนักจักรยานกลุ่มใหญ่ เพื่อสำรองพลังงานไว้ใช้ในยามจำเป็น นักปั่นประเภทนี้จะไม่มีการหนีกลุ่ม จึงถูกเปรียบเทียบว่าเป็นพวกเครื่องยนต์ดีเซล

 

Directeur sportif

เป็นคำในภาษาฝรั่งเศส ตรงกับภาษาอังกฤษคือ Sporting director หรือ team manager หรือ ผู้จัดการทีม ผู้จัดการทีมเป็นเจ้าหน้าที่ทีมจักรยานในระหว่างการแข่งขันประเภทถนน ที่มีอำนาจการตัดสินใจสูงสุด ขณะที่แข่งขันผู้จัดการทีมจะนั่งอยู่ในรถทีมตามหลังนักจักรยาน ซึ่งสามารถติดต่อกับนักจักรยานโดยวิทยุสื่อสาร ผู้จัดการทีมจะคอยป้อนข้อมูลของลักษณะของเส้นทาง ความยากง่ายของเนินเขา พยากรณ์อากาศ บอกระยะทางที่เหลือ อุปสรรคขวางทางข้างหน้าเส้นทางแข่ง ภายในรถทีมจะมีช่าง จักรยานสำรอง ล้ออะหลั่ย อาหาร น้ำ น้ำเกลือแร่และร่วมยา หลายปีมาผู้จัดการทีมมีบทบาทต่อการแข่งขันจักรยานทางไกลมากขึ้น ทั้งการให้ข้อมูล การแนะนำเทคนิค กลยุทธ์ ข้อมูลของคู่ต่อสู้ ระยะทางที่มีผู้หนีกลุ่ม การคำณวนความเร็วต่อระยะทางที่เหลือเพื่อการไล่ล่าผู้หนีกลุ่ม คะแนนหรือเวลาที่ผู้หนีกลุ่มออกไปจะมีผลต่อทีมหรือผู้นำของทีม ผู้จัดการทีมยังเกี่ยวข้องกับการวางรายการปฏิทินแข่งของทีมประจำปี ดูแลการฝึกซ้อม ผู้จัดการทีมหลายๆคนมาจากนักจักรยานอาชีพ อาทิ Johan Bruyneel และ Sean Yates

 

Door prize

สแลงที่บอกถึงนักจักรยานที่ชอบปั่นจักรยานในเมืองมักจะประสบ คือ การปั่นจักรยานชนเข้าไปกับประตูรถที่ถูกเปิดออกอย่างกระทันหัน

Drafting

หรืออีกคำหนึ่งที่มีความหมายใกล้เคียงกันคือ slipstreaming เป็นเทคนิคที่ใช้กันแพร่หลายและมีความจำเป็นในเชิงกลุยทธ์มากที่สุดในกีฬาจักรยานประเภทถนน เป็นที่รู้กันว่าศัตรูของนักจักรยานถนนมิใช่คู่แข่งเท่านั้น แต่ยังมีแรงลมปะทะที่เป็นคู่ต่อสู้ที่น่ากลัวอีกด้วย นักจักรยานทางไกลจะต้องนำพาจักรยานไปข้างหน้าให้มีความเร็วเฉลี่ยมากที่สุด และการที่จะต่อสู้กับลมหรือความหนาแน่นของอากาศได้ในขณะที่ยังคงรักษาอัตราความเร็วของจักรยานไว้ได้คือ การ drafting โดยที่ผู้ปั่นจักรยานนำหน้าจะต้องทุ่มแรงกายปั่นจักรยานปะทะกับแรงลมโดยที่ผู้ปั่นจักรยานตามหลังแถวตอนในระยะประชิด จะใช้แรงในการขับเคลื่อนจักรยานน้อยกว่ามาก เทคนิคในการคงอัตราความเร็วสูงของกลุ่มนักจักรยานโดยผลัดกันเสียสละทำงานร่วมกันผลัดมาปั่นจักรยานนำหน้า จากนั้นก็สับเปลี่ยนหมุนเวียนนักจักรยานคนถัดไปขึ้นมานำบ้างในทางกลยุทธ์การปั่นจักรยานถนนแบบนี้มีตำนานเรียกว่า Belgian tourniquet(Belgischer Kreisel) เทคนิคนี้ใช้มากกับการแข่งจักรยานถนนและการแข่งจักรยานจับเวลาประเภททีม การใช้ประโยชน์จากหลักกระแสอากาศผกผัน (slipstreaming) ยังนำไปใช้ในการแข่งรถ การแข่งวิ่ง การแข่งสกีข้ามภูมิประเทศ และการแข่งว่ายน้ำ

 

Drop

การที่นักจักรยานคนเดียวหรือกลุ่มไม่สามารถรักษาความเร็วตามผู้หนีกลุ่มออกไป หรือไม่สามารถรักษาตำแหน่งให้อยู่ในกลุ่มนักจักรยานกลุ่มหลักได้และกำลังโดนทิ้งไว้ข้างหลังกลุ่มนักจักรยานทั้งหมด ในคำสั้นๆของภาษาจักรยานถนนในบ้านเราใช้คำว่า หลุด หรือ หลุดออกจากกลุ่ม ในทางตรงกันข้ามการ to drop someone หมายถึง การที่นักจักรยานคนปั่นนำหน้าได้เร่งพลังเพื่อเพิ่มความเร็วอย่างฉับพลัน เพื่อมิให้นักจักรยานที่ปั่นอยู่ข้างหลังใช้ประโยชน์จากกระแสอากาศผกผันหรืออากาศพลศาสตร์ได้

Dropou

ส่วนปลายสุดของตะเกียบหน้าและตะเกียบหลัง ลักษณะเป็นง่ามช่องเสียบสำหรับแกนเพลาของล้อจักรยาน

 

E

Echelon

ภาษาฝรั่งเศส อธิบายถึงการปั่นจักรยานเป็นแถวของนักจักรยานทำมุมทแยงไปกับถนน วัตถุประสงค์เช่นเดียวกับการปั่นจักรยานแถวตอนเพื่อหาประโยชน์จากหลักอากาศพลศาตร์ และอากาศผกผันเพื่อคงอัตราความเร็วที่สูงขณะมีลมปะทะ แต่ขบวน echelon เป็นการปั่นจักรยานที่ต้องผ่านลมเฉือน(crosswind) หรือกระแสลมที่พัดมาด้านข้างที่พัดเข้ามาปะทะทำมุมทแยงกับแนวถนนอย่างรุนแรง

 

Endo

ลักษณะของจักรยานที่นักจักรยานจะตั้งใจหรือเกิดอุบัติเหตุ จนทำให้ล้อหลังของจักรยานลอยพ้นพื้น และจักรยานขับเคลื่อนไปด้วยล้อหน้าเพียงล้อเดียว ถ้าเป็นอุบัติเหตุจะมีคำศัพท์อีกคำหนึ่งคือ front flip

 

Espoir

ภาษาฝรั่งเศส คือ การจัดกลุ่มของนักจักรยานที่มีอายุระหว่าง 19 ถึง 22 ปี

 

Etape

ภาษาฝรั่งเศส หมายถึง หนึ่งช่วงของการแข่งขันจักรยานถนนในแต่ละวัน ภาษาอังกฤษใช้คำว่า stage

 

F

 

False flat

คงเคยได้ยินคำว่าเนินพิศวงกันมาบ้างแล้ว บางครั้งเส้นทางข้างหน้าเรานึกว่าเป็นทางราบหรือทางลงเขา แต่มันกลับกลายเป็นทางขึ้นที่มีความชันน้อย ส่วนใหญ่นักจักรยานที่ต้องปั่นจักรยานขึ้นเขาชันมาอย่างหนักและยาวไกล เมื่อมาเจอทางราบข้างหน้าก็จะนึกว่าเป็นทางลงหรือทางราบ แต่แท้ที่จริงแล้วเส้นทางทอดยาวข้างหน้าในบางแห่งกลับเป็นทางเนินเพื่อไปสู่การขึ้นเขาอีกลุกหนึ่ง

 

Fast finisher

นักจักรยานที่มีความเป็นเลิศมากกว่านักจักรยานคนอื่นๆ ในการเร่งความเร็วที่ใช้ทั้งพลังและทักษะเพื่อเข้าเส้นชัยเป็นคนแรกในระยะสองถึงสามร้อยเมตร หมายรวมถึงนักปั่นที่สามารถเร่งความเร็วชิงความเป็นจ้าวภูเขาด้วย คุณลักษณะของนักปั่นประเภทนี้คล้ายๆกับพวก sprinter แต่นักปั่น fast finisher จะมีทักษะและพลังเหนือกว่านักปั่นโดยทั่วไปเท่านั้น ยังไม่เอกอุถึงขั้นเป็นนักปั่นระดับจ้าวแห่งความเร็ว(sprinter)

Feed zone

ในการแข่งขันจักรยานถนนทางไกลเกินกว่า 100 กิโลเมตร ผู้จัดการแข่งขันจะจัดให้มีจุดจ่ายเสบียง เนื่องจากนักจักรยานจำเป็นที่จะต้องเติมสารอาหาร เพื่อเป็นแหล่งพลังงานให้กับร่างกายกับการแข่งขันที่เหลือระยะทางการแข่งขันที่ยาวไกล จุดที่จะถูกจัดเป็นจุดจ่ายเสบียงผู้จัดการแข่งขันหรือกรรมการมักจะจัดตรงที่เส้นทางแข่งขันที่มีระยะทางยาวและเป็นทางขึ้นเนินไม่ชันนัก(ถ้ามี) เพื่อให้การจ่ายเสบียงแก่นักจักรยานเป็นไปด้วยความสะดวกและปลอดภัย ในขณะที่ความเร็วของกลุ่มนักจักรยานชะลอตัวเพื่อขึ้นเนิน เจ้าหน้าที่จ่ายเสบียงจะจัดน้ำเกลือแร่ น้ำอัดลม แซนวิช คาร์โบไฮเดรตสังเคราะห์แบบเหลวหรือแบบแท่ง ผลไม้ปลอกเปลือกที่ย่อยง่ายใส่ในถุงผ้ามีสายคล้องไหล่ โดยเจ้าหน้าที่ทีมจะใส่เสื้อแบบเดียวกับนักจักรยานทีมของตนเพื่อง่ายแก่การจ่ายถุงเสบียงของแต่ละทีม

 

Field

กลุ่มของนักจักรยานกลุ่มหลัก ตรงกับคำในภาษาฝรั่งเศสคือ peloton

 

Fixed, fixie

สแลงที่ใช้เรียกจักรยานที่ไม่มีเกียร์ (fixed-gear bicycle)

Flame rouge

จุดติดตั้งธงแดง ซุ้มประตู ที่แสดงให้นักจักรยานรู้ว่าเหลือระยะทางอีกเพียงหนึ่งกิโลเมตรจะถึงเส้นชัย

 

Follow a wheel

เป็นศัพท์คำแรกของการอภิธานศัพท์ชุดนี้ที่มีนัยหรือความหมายในการประณามหรือดูถูกนักจักรยานที่มีพฤติกรรม “หมก” ที่ศัพท์ของนักจักรยานบ้านเราคุ้นเคย คือ นักจักรยานที่สามารถจับจังหวะการปั่นที่ใช้ความเร็วพอที่จะตามนักจักรยานที่ปั่นนำหน้าและต้องแหวกแรงลมต้าน เพราะการปั่นตามในระยะประชิดหรือการหมกย่อมใช้แรงในการขับเคลื่อนจักรยานน้อยกว่าคนปั่นอยู่ข้างหน้ามาก และนักจักรยานคนใดที่มีพละกำลังพอแต่ไม่เคยขึ้นมานำเลย ฝรั่งจะเรียกว่า He only ever followed

Food stop

เป็นจุดให้บริการแก่นักจักรยานที่ต้องปั่นในเส้นทางที่ยาวไกล โดยปกติจะต่างจากจุดจ่ายถุงเสบียงแก่นักจักรยานแข่งขัน(feed zone) เพราะ food stop จะหมายถึงจุดพักของนักจักรยานที่ปั่นเพื่อท่องเที่ยว เพื่อการจัดกิจกรรมเสริมความสามัคคี ความสนุกสนาน ณ จุดนี้จะมีผลไม้ น้ำดื่ม น้ำดื่มเกลือแร่ น้ำอัดลม นักจักรยานที่เข้าร่วมกิจกรรมจะลงจากจักรยาน จอดพักดื่มน้ำดื่ม ผลไม้และคาร์โบไฮเดรตสังเคราะห์ซึ่งต่างกับจุดจ่ายเสบียงของนักจักรยานแข่งที่ไม่มีการจอดรถจักรยาน

Fork

เป็นส่วนประกอบส่วนหนึ่งของโครงรถจักรยาน เรียกว่าตะเกียบจักรยาน ในจักรยานวิบากสามารถติดตั้งชุดซับแรงกระแทก(suspension)เสริมเข้ามาได้

Frame set

โครงจักรยานที่หมายรวมถึงตะเกียบหน้าของจักรยาน(front fork)ด้วย แต่มิได้รวมเอาชุดขับ(group set)เข้ามาเกี่ยวข้อง

 

Fred

ประชดประชันกันอีกแล้ว fred เป็นสแลงที่นักจักรยานเรียกพวกมือใหม่ที่มาปั่นในกลุ่มนักจักรยานถนนที่มีทักษะและประสบการณ์มากแล้ว นักปั่นมือใหม่จะเหมือนกับนักดนตรีที่เล่นดนตรีคนละโน้ตกับวงออเครสต้า เช่น ปั่นเร็ว ปั่นช้าสลับกัน ปั่นจักรยานด้วยอาการโยนตัวหรือขย่มตัว ปั่นจักรยานส่ายไปมา อันจะก่อให้เกิดอุบัติเหตุแก่นักจักรยานคนอื่นๆได้ง่าย ฝรั่งอธิบายประชดไว้ว่า “is marching to the beat of a different drummer”

 

G

 

Gap

การรักษาระยะห่างระหว่างนักจักรยานสองคนหรือมากกว่า ที่จะทำให้นักจักรยานคนที่ปั่นตามหลังมาไม่สามารถใช้ประโยชน์จากอุโมงค์ลม(drafting)หรือมวลอากาศผกผันได้ เช่น Contador สามารถทิ้งระยะห่างจาก Armstrong เป็นการง่ายขึ้นเมื่อนักจักรยานที่มั่นใจในพละกำลังของตนจนเปิดฉากหนีกลุ่มเพื่อวัตถุประสงค์กลยุทธ์ใดก็ตาม นักจักรยานคนนั้นจะต้องเร่งความเร็วหนีเดี่ยวโดยไม่ยอมให้นักจักรยานคู่แข่งคนใดตามมาในระยะประชิดได้ การทิ้งระยะห่างนี้ใช้ได้ทั้งในทางราบและเส้นทางขึ้นเขา

G.C.

ย่อมาจากคำว่า general classification หรือผลของเวลารวมในประเภททั่วไปในการแข่งขันจักรยานถนนแบบเป็นช่วง (stages) ที่เส้นชัยของการแข่งขันจักรยานถนนแบบเป็นช่วงหรือแข่งหลายวัน จะจับเวลาผู้ที่เข้าเส้นชัยก่อนเป็นคนแรกรวมถึงนักจักรยานทุกคนที่ลงแข่งขัน จากนั้นเริ่มนำมานับรวมเวลาของทุกช่วงทุกวันของการแข่งขัน นักจักรยานที่มี่เวลาน้อยที่สุดจัดว่าเป็นผู้ครองผู้นำเวลารวม ดังนั้นผู้ที่ครองตำแหน่งเวลารวมประเภททั่วไปอาจจะไม่เคยได้รับชัยชนะในแต่ละช่วงการแข่งขันเลยก็เป็นได้ขึ้นอยู่กับนักจักรยานคนนั้นเข้าเส้นชัยอยู่ในอันดับต้นๆในหลายๆช่วงการแข่งขัน ในการแข่งขันจักรยานถนนผู้ที่ทำเวลารวมประเภททั่วไปเป็นอันดับหนึ่ง มักได้รับเกียรติให้สวมเสื้อพิเศษที่คณะกรรมการจัดขึ้น ลงทำการแข่งขันในช่วงการแข่งขันที่เหลือ อาทิ การแข่งขันจักรยานระดับแกรนทัวร์รายการตูร์ เดอ ฟรองซ์ นักจักรยานที่มีเวลารวมดีที่สุดจะได้รับเกียรติสวมเสื้อสีเหลือง ในภาษาฝรั่งเศสเรียกตำแหน่ง

 

Granny gear

เกียร์คุณย่า สแลงที่ประชดประชันกันอีกแล้ว แต่มั่นใจว่าเพื่อนนักจักรยานส่วนใหญ่จะไม่เคยพลาด ในเส้นทางการขึ้นเขาที่ชันและยาวไกล ย่อมจะปฏิเสธเกียร์สำหรับคุณย่าไปไม่ได้ เมื่อโซ่ไปคล้องชุดจานขับข้างหน้าไปที่จานใบเล็กสุด และที่ชุดตลับเฟืองท้ายโซ่ไปคล้องที่จานใหญ่ที่สุดของชุดตลับเฟือง เมื่อเกียร์คุณย่าถูกงัดขึ้นมาเป็นไม้ตาย แน่นอนว่าอัตราหมุนของรอบบันไดย่อมสูงปรี้ด!!!แต่ความเร็วของจักรยานจำช้ามาก

 

Gruppetto

ความหมายเดียวกับคำว่า autobus คือ กลุ่มของนักจักรยานถนนที่แข่งขันแบบช่วง(Stage race)ที่ด้อยคุณลักษณะในการปั่นจักรยานขึ้นเขา รวมทั้งนักจักรยานตำแหน่งผู้สนับสนุน(Domestiques)ที่ทำหน้าที่เพื่อทีมจนหมดพลัง กลุ่มนักจักรยานที่อยู่ในกลุ่มล้าหลังนี้จะช่วยกันเกาะกลุ่มรักษาความเร็วเพื่อให้เข้าเส้นชัยทันเวลาที่กำหนด มิเช่นนั้นพวกเขาจะถูกตัดสิทธิออกจากการแข่งขัน

Groupo

คือ ชุดขับของจักรยาน(groupset, bicycle drive control component)จะประกอบไปด้วยชุดจานขับ(crankset) กะโหลก(bottom bracket) โซ่(chain) ตีนผี(rear derailleurs) สับจาน(front derailleurs) ชุดตลับเฟืองท้าย(cassette) ชุดห้ามล้อ(brake) คันห้ามล้อ(brake levers)และคันเปลี่ยนเกียร์(shift levers) รวมถึงลวดเพื่อการเชื่อมการควบคุม(cables) แต่ไม่หมายรวมถึง บันได โครงรถ ตะเกียบ ชุดคอ อาน หลักอาน คันบังคับเลี้ยว ดุมล้อ ขอบล้อ ยางและซี่ล้อ groupoเป็นภาษาอิตาเลี่ยน

 

Gutter

กลยุทธ์หนึ่งของนักจักรยานที่ต้องการสร้างระยะห่างจากนักจักรยานที่ปั่นตามมาในระยะประชิด เพื่อไม่ให้นักจักรยานที่ปั่นจักรยานตามหลังหมกโดยใช้อุโมงค์ลม โดยที่นักจักรยานคนแรกจะปั่นจักรยานเข้าไปใกล้เคียงกับป้ายสัญญาณจราจร หรือปั่นชิดริมขอบของถนนที่มีรั้วเหล็กตั้งเรียงกันอยู่ เพื่อให้นักจักรยานที่ปั่นตามไม่สามารถปั่นจักรยานในระยะประชิดได้

 

H

Half-wheel หรือ half-wheeler

เป็นอากัปกิริยาของนักจักรยานที่ปั่นอยู่นำหน้ากลุ่มนักจักรยานที่กำลังฝึกซ้อม ด้วยเหตุผลที่อยากจะฝึกสมรรถภาพทางกายหรือเหตุผลส่วนตัวอันใดก็ตาม นักจักรยานทั้งกลุ่มพยายามที่จะเร่งความเร็วให้ทันนักจักรยานคนนั้น แต่หมอก็จะเร่งความเร็วนำหน้ากลุ่มอยู่ร่ำไป

 

Hammer

มีสองนัยที่ตรงกันข้ามกันอย่างสิ้นเชิงคือ นัยแรกเป็นคำสแลงที่บ่งบอกอาการของนักจักรยานหรือนักมวยที่หมดพลังอย่างเฉียบพลัน ความหมายใกล้เคียงกับการชนกำแพง คำภาษาอังกฤษที่ใกล้เคียงคือ “tapped” และ”short for” ส่วนอีกความหมายหนึ่งกลับเป็นตรงกันข้าม คือ การปั่นจักรยานด้วยพละกำลังที่มากขึ้นอย่างฉับพลัน มักจะใช้กับนักจักรยานที่พยายามจะหนีกลุ่มหรือคู่แข่ง เช่น We really put the hammer down and sprinted to the end

 

Handpump

นักจักรยานที่เป็นหัวหน้าทีมได้รับการช่วยเหลือจากนักจักรยานสนับสนุน(domestique)ทีมเดียวกันตลอดทาง รวมถึงการให้ความช่วยเหลือจากรถยนต์ประจำทีมด้วย

 

Hardtail

จักรยานวิบาก(เสือภูเขา)ที่ไม่มีชุดซับแรงกระแทกที่ล้อหลัง(rear suspension system)

Headset

ชุดถ้วยคอ จะประกอบด้วยตลับลูกปืน (bearing system)ช่วยในการหมุนคันบังคับเลี้ยวของจักรยาน

 

Head down

ไม่ใช่คำสั่งของลูกเรือให้ผู้โดยสารเตรียมท่านั่งเมื่อเครื่องบินต้องลงฉุกเฉิน แต่เป็นอากัปกิริยาของนักจักรยานถนนที่กำลังจะเร่งความเร็วเพื่อหนีกลุ่ม เร่งความเร็วเมื่อต้องปั่นนำหน้ากลุ่ม นักจักรยานถนนมักจะลดมือมาจับที่คันจับด้านล้างของคันบังคับเลี้ยว ก้มหัวต่ำเพื่อลดแรงเสียดทานของลม เมื่อเห็นท่านี้ละก็ได้เรื่องได้ปั้มหัวใจกันอีกแล้ว

Hybrid

เป็นจักรยานลูกผสมที่ถูกออกแบบมาระหว่างการดึงคุณลักษณะของทั้งรถจักรยานถนน และรถจักรยานวิบากมารวมกัน มักจะเป็นที่นิยมของนักจักรยานที่ต้องการขับขี่เพื่อความสะดวกสบายและขับขี่ในเมือง

 

Hill climb(race)

การแข่งขันจักรยานบนเส้นทางขึ้นเขาที่มีระยะทางสั้น โดยปกติจะใช้แข่งแบบบุคคลจับเวลา(individual time trial)มีระยะทางการแข่งขันประมาณ 3-5 กิโลเมตร

Hit the wall

สภาวะชนกำแพง ย่อมไม่สนุกแน่ถ้าเกิดขึ้นกับใคร ในการกีฬาที่ค่อนข้างมหาโหดและต้องใช้เวลาในการแข่งขันนานอย่างจักรยานทางไกลหรือวิ่งมาราธอน รวมถึงการแข่งไตรกีฬาระดับIronman สภาวะการชนกำแพงหรือbonk เกิดจากการออกกำลังกายอย่างหนักต่อเนื่องเป็นเวลานาน จนร่างกายใช้ไกลโครเจนทั้งจากตับและกล้ามเนื้อหมดสิ้น นักกีฬาจะตกอยู่ในสภาพหมดเรี่ยวแรงอย่างฉับพลัน ปกตินักจักรยานจะมีไกลโครเจนในร่างกายสำหรับการปั่นจักรยานประมาณไม่เกิน 2 ชั่วโมง นักวิ่งวิ่งได้ 24 กิโลเมตร(15ไมล์)นักกีฬาสามารถแก้ไขอาการวิ่งชนกำแพงได้ด้วยการเติมคาร์โบไฮเดรตก่อน และหลังจากเริ่มการแข่งขันไปสักพัก เพื่อคงระดับของไกลโครเจนไว้ ระหว่างแข่งขันให้เติมเครื่องดื่มที่มีกลูโคส ศัพท์การวิ่งชนกำแพงมีเรียกได้หลายคำ อาทิ “hunger knock” ”hunger bonk” และในแอฟริกาใต้เรียกว่า”bunger bonk”

 

Hold a wheel

เป็นสแลงอีกคำที่สาหัสจริงๆ เชื่อว่านักจักรยานทุกคนจะต้องประสบกับอาการนี้มาไม่น้อย นั้นคือ การไปปั่นจักรยานกับกลุ่มนักจักรยานที่มีสมรรถนะทางกายเหนือกว่าเรา เหมือนเราเป็นแค่พ่อบ้านทำงานทั้งอาทิตย์ไม่ค่อยมีเวลาซ้อม แล้วสุดสัปดาห์ดันไปเจอกับทีมจักรยานระดับแข่งขันกำลังมาซ้อมอยู่ หลังจากปั่นตามไปได้ไม่นานอาการหายใจไม่ทันก็เกิดขึ้น และแล้วเราก็ต้องหลุดออกจากกลุ่ม เปรียบได้กับประโยคที่ว่า “he can’t hold the wheel”

Honking

ศัพท์ภาษาฝรั่งเศสคือ danceuse หรือ dance เป็นเทคนิคการปั่นจักรยานแบบหนึ่ง ที่ผู้ปั่นจักรยานลุกขึ้นยืนโดยไม่นั่งไปบนอานจักรยาน เหตุผลเพื่อสร้างแรงขับได้มากขึ้นหรือเปล่ายังเป็นที่สงสัยเมื่อต้องปั่นจักรยานขึ้นเขาในระยะสั้นๆ นักจักรยานจะยืนโดยใช้น้ำหนักตัวกดไปที่ลูกบันไดซ้ายทีขวาที พร้อมกับใช้แขนผลักจักรยานไปทางด้านซ้ายและขวา เพื่อให้ลุกบันไดเอียงทำมุมรับแรงกดจากน้ำหนักของตัวเราได้อย่างเต็มที่ เป็นเทคนิคที่จะช่วยเปลี่ยนอิริยาบถหลังจากที่เราต้องนั่งปั่นมาเป็นเวลานาน ในทางทฤษฎีแล้วการ honking ให้ประโยชน์ทางด้านความเร็วหรือไม่? ไม่จริงและมีผลต่อความเร็วน้อยมาก เพราะเมื่อลุกขึ้นยืนนักจักรยานจะต้องใช้กลุ่มกล้ามเนื้อมากขึ้น หัวใจทำงานหนักขึ้นและเป็นการท้าทายต่อหลักอากาศพลศาตร์ แต่ถ้าเป็นการคลายกล้ามเนื้อบางส่วนในระยะสั้นๆโดยเฉพาะกล้ามเนื้อที่ก้น เมื่อนั่งปั่นกันมานานๆลุกขึ้นมาเต้นรำกันบ้างก็ไม่เลว

 

Hors categorie, or HC

เมื่อเราได้เห็นแผนภูมิของเส้นทางแข่งขันจักรยานผ่านภูเขาในระดับแกรนด์ทัวร์ เราจะเห็นหมายเลขกำกับที่ยอดเขาแต่ละลูกตั้งแต่หมายเลข 1-4 โดยหมายเลขที่ 4 จะเป็นเขาที่เตี้ยมีความชันไม่มากและระยะทางไต่ถึงยอดไม่ไกลนัก แต่ถ้าเป็นหมายเลข 1 ละก็ได้เรื่อง แน่นอนว่าทั้งสูง ทั้งชัน และระยะทางถึงยอดเขานับสิบกิโลเมตร แต่เมื่อใดก็ตามที่เราเจออักษรสองตัวว่า HCอยู่บนยอดเขา นั่นคือ ยอดเขาสังหารสำหรับนักจักรยาน ในการแข่งขันจักรยานทางไกลรายการ Tour de France ยอดเขาที่ได้รับหมายว่า HC คือ Hors categorie จะหมายถึงยอดเขาที่มีระดับความยากเหนือกว่าระดับ 1 ในการแข่งขันรายการ Giro d’Italia เรียกเขาระดับเทพนี้ว่า Prima Coppi เพื่อเป็นเกียรติกับนักจักรยานชื่อดังของอิตาลี่ในอดีต

 

Hor delai(HD)

ศัพท์เทคนิคของภาษาฝรั่งเศสหมายถึง “out of time” คือ นักจักรยานที่ลงแข่งขันและเข้าเส้นชัยเลยเวลาที่ทางผู้จัดการแข่งขันกำหนด และถูกตัดสิทธิออกจากการแข่งขัน

 

Hunger knock

ดูคำว่า Hit the wall

 

I

Individual time trial

การแข่งจักรยานประเภทบุคคลจับเวลา อิทาเลี่ยนเรียกว่า tappa a cronometro ภาษาฝรั่งเศสเรียกว่า contre la montre โดยที่นักจักรยานจะต้องปั่นจักรยานเพียงคนเดียวด้วยจักรยานที่มีลักษณะพิเศษทั้งโครงรถ ล้อ ชุดกีฬา หมวกนิรภัยและติดตั้งคันบังคับเลี้ยวแบบพิเศษ เป็นการแข่งขันกับเวลา เส้นทางที่ใช้แข่งขันอาจจะเป็นทางราบ ทางราบสลับเนิน หรือทางขึ้นเขาก็ได้ หรือมีการแข่งขันในลู่ของเวลโลโดรมอีกด้วย วงการจักรยานให้ฉายาการแข่งบุคคลจับเวลาเป็นการแข่งขันที่แท้จริง(the race of truth) เพราะเป็นการแข่งขันเพื่อพิสูจน์ความแข็งแกร่ง ความทรหดและทักษะของนักจักรยานแต่ละคน โดยไม่มีสมาชิกทีมคนใดมาให้การช่วยเหลือเลย ปกติจะปล่อยนักจักรยานห่างกันสองนาที ยกเว้นนักจักรยานกลุ่มที่มีคะแนนเวลารวมนำกรรมการอาจกำหนดให้ปล่อยตัวนักจักรยานห่างกันสามนาทีได้

 

Intermediate sprint

กติกาการแข่งขันจักรยานทางไกลเพื่อให้การแข่งขันไม่น่าเบื่อ โดยกรรมการจะกำหนดจุดเร่งความเร็วในเส้นทางการแข่งขันที่เป็นช่วงทางราบ โดยกำหนดให้ผู้ที่ชิงเข้าเส้นที่กำหนดก่อนเป็นคนแรกจะได้รางวัลไม่ว่าจะเป็นคะแนน รางวัลเวลาหรือแม้แต่ตัวเงิน มีชื่อเรียกจุดเร่งความเร็วเพื่อรางวัลอีกคำว่า “Hot Spots ”

 

J

 

Jump

เป็นการโจมตีหนีกลุ่มของนักจักรยานโดยไม่มีปี่มีขลุ่ย จุดประสงค์ของนักจักรยานที่กระโดดหนีกลุ่มออกไปก็เพื่อสร้างความได้เปรียบเหนือคู่แข่งขัน การระเบิดพลังหนีกลุ่มออกไปอาจเพื่อพยายามดึงให้กลุ่มนักจักรยานกลุ่มหลักตามมาเพื่อไล่นักจักรยานที่หนีกลุ่มออกไปทัน ตัวอย่างประโยคที่ว่า “he is trying to jump across”

 

K

Keirin

เป็นการแข่งขันจักรยานในเวลโลโดรมหรือลู่ที่มีระยะความยาว 2000 เมตร นักจักรยานที่เข้าแข่งขันจะปั่นจักรยานสำหรับที่ใช้แข่งในลู่ที่ไม่มีเกียร์และไม่มีชุดห้ามล้อ ปั่นจักรยานตามหลังรถจักรยานยนต์เดอร์นี่ (Derny) ซึ่งเป็นจักรยานยนตร์ที่ใช้สำหรับการแข่งขันจักรยานแบบ keirin โดยเฉพาะ ผู้ขับขี่จักรยานยนต์นำหน้าจะนั่งตัวตรงเพื่อแหวกอากาศสร้างอุโมงค์ลมให้กับนักจักรยานที่ปั่นตาม เมื่อได้ความเร็วที่กำหนดผู้ขับขี่จักรยานยนต์จะหลบออกไปเพื่อให้นักจักรยานที่ปั่นตามมาได้เร่งความเร็วชิงเข้าเส้นชัย

Kick

การเร่งความเร็วแบบฉับพลันด้วยการใช้แรงกดไปยังบันไดอย่างรุนแรงในระยะสั้นเพื่อหนีจากนักจักรยานคู่แข่งอีกคนหนึ่ง “Contador kicks again to try to rid himself of Rasmussen”

 

Kite

สแลงที่เปรียบนักจักรยานรูปร่างผมบางที่ปั่นจักรยานขึ้นเขาด้วยความเร็วเหนือคู่แข่ง แต่เวลาลงเขากลับถูกแซงกลับ ขึ้นเร็วลงช้าราวกับว่าว

 

Knock

คำเต็มคือ สแลง “the knock” หรือ ”hunger knock” ดูคำว่า hit the wall

 

L

 

Lache

ภาษาฝรั่งเศส ความหมายเหมือนคำว่า “released” ดูคำว่า drop

 

Lantern rouge

ภาษาฝรั่งเศสหมายถึง “red lantern” โคมแดงมาจากโคมไฟที่ติดตั้งอยู่ท้ายขบวนรถไฟ สแลงคำนี้จึงถูกนำมาใช้กับนักจักรยานที่ทำเวลาเป็นอันดับรั้งท้ายที่สุดของการแข่งขันจักรยานทางไกลแบบช่วง(stages)

 

Laughing group

ความหมายเหมือนคำว่า autobus คือ กลุ่มนักจักรยานที่รวมตัวกันเพราะหัวอกอันเดียวกันด้วยสาเหตุต่างๆ ชะตาชีวิตส่งให้พวกเขามากองรวมกันอยู่ท้ายขบวน โชคชะตาอันหมิ่นเหม่ที่จะโดนกวาดทั้งกลุ่มออกจากการแข่งขันเพราะเข้าเส้นชัยไม่ทันเวลาที่กำหนด ในขณะที่นักจักรยานกลุ่มหน้าแข่งขันกันเพื่อชัยชนะ แต่กลุ่มนักจักรยานกลุ่มนี้ต้องแข่งกับเวลาเพื่อความอยู่รอดของสิทธิในการได้ลงแข่งขันในวันต่อไป

Lead out

เป็นกลยุทธ์ในการแข่งขันจักรยานถนน เป็นการหามเพื่อนนักจักรยานในทีมที่มีความสามารถเร่งความเร็วฉับพลัน (sprinter) เข้าเส้นชัย leadoutman เปรียบเสมือนขบวนรถด่วนที่เร่งฝีจักรเต็มที่เพื่อชัยชนะของนักจักรยานในทีม เมื่อใกล้เส้นชัยหลังจากผ่านซุ้มบอกระยะสิบกิโลเมตรก่อนถึงเส้นชัย ทีมจักรยานที่แข็งแกร่งและมีนักจักรยานในทีมเป็นตัวจักรเร่งความเร็วจะตั้งขบวนและเพิ่มอัตราความเร็วที่สูงมาก ทั้งเพื่อป้องกันทีมคู่แข่งตั้งขบวนเข้าต่อสู้เพื่อนำ sprinter ของตนส่งเข้าประกวดด้วย และเป็นการป้องกันนักรบอิสระที่อาจฉกฉวยเร่งความเร็วไปคนเดียว ขบวนรถด่วนจะเพิ่มอัตราความเร็วเต็มพิกัดจนนักปั่นที่ปั่นนำหน้าหมดแรง นักจักรยานที่อยู่ในตำแหน่งคนถัดไปก็จะรักษาความเร็วที่สูงต่อไป โดยให้สมาชิกในทีมที่เก่งการเร่งความเร็วที่สุดอยู่อันดับท้าย แถวขบวนรถด่วนจะสร้างอุโมงค์ลมเพื่อปกป้องเก็บแรงให้sprinter ประจำทีมเร่งความเร็วในระยะที่นักจักรยานผู้นั่นสามารถระเบิดพลังได้อย่างเต็มที่จนถึงเส้นชัย

Leech

กลุ่มนักจักรยานกลุ่มเล็กๆที่หนีกลุ่มนักจักรยานหลักนำหน้าออกไป เพื่อคงอัตราความเร็วในการหนีกลุ่มหรือมิให้กลุ่มนักจักรยานหลักไล่ทัน กลุ่มนักจักรยานกลุ่มเล็กๆนี้จะต้องรักษาอัตราความเร็วด้วยการผลัดกันปั่นจักรยานนำ เมื่อคนปั่นนำหน้าเหนื่อยล้าก็จะเวียนกลับไปที่ท้ายกลุ่มอาศัยอุโมงค์ลมเพื่อฟื้นร่างกายเพื่อเตรียมเข้าเวรปั่นนำครั้งต่อไป แต่สมาชิกที่หนีกลุ่มออกไปมีนักจักรยานบางคนกลับเลี่ยงที่จะไปปั่นจักรยานนำหน้าท้าลม นักจักรยานคนนั้นจึงถูกเรียกว่าเจ้า leech คำว่า leech หมายถึงสัตว์ที่ดำรงชีวิตด้วยเลือดของสัตว์อื่น เทียบกับคำไทยก็คือพวก “เหลือบ” นั่นเอง

 

Let go

มีสองความหมายของคำคำนี้ที่มีความขัดแย้งกัน

1. ความหมายแรกของ let go คือ การปล่อยให้นักจักรยานในทีมเร่งความเร็วหนีกลุ่มนักจักรยานหลัก โดยไม่สนใจว่าจะมีนักจักรยานทีมคู่แข่งตามไปหรือไม่ เพียงเพื่อเหตุผลทางกลยุทธ์เท่านั้น

2. ความหมายที่สองของ let go คือ การหมดสภาพที่จะปั่นจักรยานตามกลุ่มอีกต่อไป จนต้องหลุดจากกลุ่ม ความหมายเหมือนคำว่า “dropped”

 

M

Magic spanner

เวทย์มนต์แห่งตัวช่วย สถานการณ์ที่รถทีมของนักจักรยานปรากฏตัวขึ้นมาประกบกับนักจักรยานทีมของตน และช่างโน้มตัวออกมาจากหน้าต่างรถเพื่อแก้ไขตรวจสอบความบกพร่องของจักรยาน แต่ในความเป็นจริงมีไม่น้อยเป็นกลยุทธ์หนึ่งของการช่วยนักจักรยานที่ต้องการพักหลังเกิดอาการร่างกายพร่องออกซิเจนไปชั่วขณะ นักจักรยานจะเกาะรถทีมให้นานที่สุดโดยไม่ต้องออกแรงปั่นจักรยาน จนกรรมการเห็นความไม่ชอบมาพากลและเร่งรถยนต์เข้ามา นักจักรยานคนนั้นจึงเริ่มผละจากรถทีม

Maillot Jaune

ภาษาฝรั่งเศส หมายถึง เสื้อเหลือง เป็นเสื้อแข่งจักรยานเกียรติยศที่ให้นักจักรยานที่ทำเวลารวมในการแข่งขันได้ดีที่สุด สวมใส่ในขณะแข่งขันจักรยานทางไกลระดับแกรนด์ทัวร์รายการ ตูร์ เดอ ฟรองซ์

 

Maillot Vert

ภาษาฝรั่งเศส หมายถึง เสื้อเขียว เป็นเสื้อแข่งจักรยานเกียรติยศที่ให้นักจักรยานที่ทำคะแนนการเร่งความเร็วเข้าจุดที่กำหนดได้เป็นคนแรกได้สูงที่สุดสวมใส่ขณะแข่งขันจักรยานทางไกลระดับแกรนด์ทัวร์รายการตูร์ เดอ ฟรองซ์

 

Maillot a pois

ภาษาฝรั่งเศส หมายถึง เสื้อลายจุด(สีแดง) เป็นเสื้อแข่งจักรยานเกียรติยศที่ให้นักจักรยานที่มีคะแนนนำในประเภทจ้าวภูเขาที่ทำคะแนนได้สูงสุดสวมใส่ขณะแข่งขันจักรยานทางไกลระดับแกรนด์ทัวร์รายการตูร์ เดอ ฟรองซ์

 

MAMIL

คำย่อมาจากประโยคที่ว่า middle-age men in lycra หมายถึงจากสถิติอันจริงแท้แน่นอนว่า ชาย(หรือหญิง)วัยกลางคนนั้นย่อมเป็นผู้ที่มีฐานะมั่นคงจากการทำงานมาเป็นเวลานาน ดังนั้นเมื่อคนเหล่านี้มารักการปั่นจักรยาน แน่นอนว่าพวกเขาจะมีอำนาจซื้อพอที่จะซื้อหาจักรยานและอุปกรณ์ระดับแข่งขันมาเพื่อความอภิรมย์ในการขับขี่

Manual

การปั่นจักรยานโดยยกล้อหน้าขึ้นจากพื้นและขับเคลื่อนจักรยานไปด้วยล้อหลังเพียงล้อเดียว นักจักรยานจะสร้างสมดุลประสานกันระหว่างการให้ล้อหลังเคลื่อนตัวไปด้วยน้ำหนักของผู้ขับขี่ และการใช้ห้ามล้อหลังในควบคุมความเร็ว ส่วนคำว่า nose manual ก็มีความหมายเดียวกัน แต่เป็นการขับเคลื่อนจักรยานด้วยล้อหน้าเพียงล้อเดียวในขณะที่ล้อหลังยกตัวจากพื้น

Musette

เป้หรือถุงผ้าขนาดเล็กขึ้นรูปจากผ้าฝ้ายพิมพ์ลายสัญลักษณ์ของทีมจักรยานประเภทถนน มีสายสำหรับคล้องไหล่ได้ ภายในบรรจุน้ำดื่ม น้ำดื่มเกลือแร่ น้ำอัดลมกระป๋อง คาร์โบไฮเดรตสังเคราะห์ทั้งแบบเจลและแบบแท่ง แซนวิช หรือ ผลไม้ปลอกเปลือกย่อยง่าย ถุงเสบียงนี้จะถูกแจกจ่ายให้กับนักจักรยานที่แข่งขันประเภทถนนที่มีระยะทางไกลพิเศษโดยเจ้าหน้าที่ทีมในจุดที่กรรมการกำหนดให้ ทั้งนี้เพื่อเติมสารอาหารให้กับนักจักรยานจนรักษาสมรรถนะทางร่างกายให้พร้อมกับการแข่งขันกับเส้นทางที่ยาวไกล ที่ใช้เวลาแข่งขันตั้งแต่สี่ถึงหกชั่วโมง

Muur

คำภาษาฝรั่งเศสที่มีความหมายว่ากำแพง(wall)ในภาษาอังกฤษ แต่มิได้หมายถึงชนกำแพงแต่อย่างใด Muur คือ เส้นทางการแข่งขันจักรยานถนนที่หฤโหดที่ระยะทางไม่ยาวนัก แต่มีความชันระดับโคตร คือความชันจะมีมากกว่า 20เปอร์เซ็นต์เช่น Muur van Geraardbergen, Kapellemuur และ Koppenberg เป็นต้น

 

N

 

Neo-pro

นักจักรยานที่ก้าวเข้ามาแข่งขันในระดับอาชีพเป็นปีแรก

No one else in the picture

นักจักรยานที่เข้าเส้นชัยโดยทิ้งคู่แข่งอย่างขาดลอย จนภาพถ่ายที่ออกมามีเพียงนักจักรยานที่เข้าเส้นชัยได้เป็นคนแรกเพียงคนเดียวเท่านั้น ฝรั่งเรียกว่า “victory pose” ภาพถ่ายที่ถ่ายเฉพาะผู้ชนะเท่านั้น

 

O

 

Off the back

นักจักรยานที่ถูกนักจักรยานกลุ่มหลักทิ้งให้หลุดออกจากกลุ่ม

 

Omnium

ในการแข่งขันจักรยานถนนทางไกลแบบช่วง (stages) หลายๆวัน อาทิ การแข่งขันระดับแกรนทัวร์อย่างตูร์ เดอ ฟรองซ์ ผู้ชนะเลิศที่จะได้ครองตำแหน่งเป็นจ้าวภูเขาและจ้าวความเร็ว จะต้องเข้าเส้นเก็บคะแนนตามที่คณะกรรมการกำหนดให้ได้มากที่สุดจึงเป็นผู้ชนะ ต่างกับนักจักรยานที่ชนะเลิศประเภททั่วไปคือ ตัดสินโดยการนับเวลารวม นักจักรยานที่ชนะเลิศประเภททั่วไปอาจจะไม่ได้เข้าเส้นชัยอันดับหนึ่งเลยแม้แต่วันเดียว แต่ด้วยการรักษาตำแหน่งที่ดีมาตลอด เมื่อนับเวลารวมแล้วกลับใช้เวลาน้อยที่สุดเมื่อเทียบกับนักกีฬาที่ลงแข่งขันทั้งหมด ก็มีสิทธิคว้าชัยชนะไปครองได้

 

On bread and water

เป็นคำเปรียบเปรยคล้ายกับคำไทยที่ว่า “สมน้ำสมเนื้อ” ฝรั่งจะงงว่าการมีผลการแข่งขันสูสีกันทำไมไปเกี่ยวกับน้ำและเนื้อ on bread and water ก็เช่นกัน เป็นการเล่นคำเปรียบเปรยแสดงนัยถึงนักจักรยานที่ฝึกมาอย่างหนัก และมีโปรแกรมการจำกัดอาหาร เมื่อเข้าแข่งขันนักจักรยานคนนั้นจึงมีความมั่นใจในสมรรถภาพทางร่างกายมาก จนเขาปฏิเสธการใช้สารกระตุ้นอย่างเด็ดขาด และเมื่อได้รับชัยชนะหมอจะบอกกับใครๆว่าผมชนะอย่างขาวสะอาด “I won the criterium on bread and water.”

 

On your wheel

ขณะปั่นจักรยานถนนไปด้วยกันเป็นกลุ่ม เมื่อมีลมปะทะเข้ามาตรงหน้า นักจักรยานจะปั่นจักรยานเป็นแถวตอนเรียงเดี่ยวหรือคู่ก็ได้ ขณะที่เราปั่นจักรยานตามหลังผู้ที่ปั่นอยู่ข้างหน้าในระยะประชิดเพื่อขออาศัยอุโมงค์ลม(drafting, slipstream) เราอาจจะบอกกับเพื่อนที่ปั่นอยู่ข้างหน้าว่าเรากำลังปั่นจักรยานจี้ท้ายเขาอยู่ ฝรั่งจะใช้คำว่า “I’m on your wheel”

Overlap

สืบเนื่องมาจากคำว่า on your wheel อย่างเหมาะเจาะมาก เพราะเมื่อเราปั่นจักรยานตามหลังคนที่ปั่นอยู่ข้างหน้าในระยะประชิด การเกิดอุบัติเหตุที่จะทำให้มือสมัครเล่นอย่างเราๆหรือแม้แต่ระดับมืออาชีพลงไปวัดกับพื้นถนนได้ก็คือ อาการ overlap หมายถึง การปั่นจักรยานตามท้ายจักรยานคันอื่น โดยล้อหน้าไปเกยกับล้อหลังของคนที่ปั่นนำ เมื่อคนขี่นำเกิดเปลี่ยนเส้นทางการหรือเบี่ยงรถจากเส้นทางเดิมอย่างฉับพลัน ล้อหลังของคนที่ปั่นจักรยานอยู่ข้างหน้าอาจปาดไปที่ล้อหน้าของผู้ปั่นตาม ทำให้จักรยานคนที่ปั่นตามมาเสียหลักล้มลงได้ ดังนั้นพึงระลึกเสมอว่าถ้าจะหลีกเลี่ยงการ overlap ให้ปกป้องล้อหน้าของคุณไว้ให้ดี “protect your front wheel”

Over the bar

ผู้ที่ปั่นจักรยานเสือภูเขาคงจะเคยผ่านท่ามาตรฐานบังคับนี้เกือบทุกคน นั่นคือ ท่าลอยข้ามคันบังคับเลี้ยว เมื่อคุณปั่นจักรยานลงเนินมาด้วยความเร็ว ไม่ว่าด้วยสาเหตุใดที่จำเป็นจะต้องไปใช้ห้ามล้อหน้าอย่างฉับพลัน หรือไม่อาจจะมีขอนไม้ ก้อนหินและหลุมลึกมาล้อคหยุดการหมุนของล้อหน้าของคุณอย่างกระทันหัน บัดนั้นคุณคงได้ร้องเพลง I belive I can fly

 

P

 

Paceline

กลุ่มของนักจักรยานตั้งแต่สองคนขึ้นไป ปั่นจักรยานถนนด้วยความเร็วสูง และต้องการที่จะคงอัตราความเร็วนี้ไว้ด้วยการผลัดกันปั่นจักรยานนำหน้าเพื่อผลัดกันแบกภาระในการต้านลม นักจักรยานในกลุ่มจะผลัดกันนำด้วยความเร็วที่สม่ำเสมอ เมื่อคนปั่นนำหน้าเริ่มอ่อนล้าก็เปลี่ยนตำแหน่งไปอยู่ข้างหลังเพื่อนเพื่อการคืนสภาพความพร้อม paceline เป็นกลยุทธ์ที่มักใช้ในการฝึกซ้อมเพื่อเสริมความแข็งแกร่ง การแข่งขันจับเวลาประเภททีม และกลุ่มนักจักรยานกลุ่มเล็กๆที่หนีกลุ่มหลักออกมา สามารถเรียกได้อีกคำหนึ่งคือ “bit and bit” คือ “กัดไม่ปล่อย” นั่นเอง

 

Palmares

ภาษาฝรั่งเศส หมายถึงบัญชีรายชื่อของนักจักรยานที่ชนะการแข่งขัน

Pannier

ไม่ว่าจะเป็นตะกร้า, กระเป๋า, เป้หรือกล่องที่สามารถบรรจุสิ่งของได้ ที่ติดตั้งเข้าไปกับโครงรถจักรยานทั้งสองข้าง ติดตั้งบนคันบังคับเลี้ยว ตะแกรงที่อยู่เหนือล้อหรือข้างล้อทั้งล้อหน้าและล้อหลัง เป็นอุปกรณ์เสริมของจักรยานที่นักปั่นคนนั้นมีวัตถุประสงค์การปั่นจักรยานเพื่อการท่องเที่ยวและอาจพักค้างแรม(touring cyclists) ลักษณะเดียวกันกับพวกไต่เขาและพวกชอบตั้งกระโจมค้างแรมที่จะต้องแบกเป้ขนาดใหญ่ใส่หลังไปด้วย

 

Panache

ภาษาฝรั่งเศสที่เริ่มใช้กับทหารผู้กล้าในสมัยพระเจ้าเฮนรี่ของฝรั่งเศสช่วง ค.ศ.1953-1610 มีความหมายถึงผู้กล้าในการรบ นำมาใช้ในวงการจักรยานถนนกับนักจักรยานที่ลงชิงชัยแล้วกล้าที่จะแลกหมัดหนีกลุ่มออกไปหรือนักจักรยานที่อุทิศตนปั่นนำหน้ากลุ่มนักจักรยานเพื่อปะทะกับแรงลมเป็นระยทางไกลๆ หรือแม้แต่นักจักรยานที่ประสบอุบัติเหตุเลือดกบปากกลบจมูก แต่ลุกขึ้นมาคว้าหรือเปลี่ยนจักรยานปั่นแข่งขันต่อ “This rider insisted on continuing the race after the crash. After he crossed the line 100 kilometers later, doctors found out that he had – cracked vertebrae and 2 broken ribs.”

Parcours

ภาษาฝรั่งเศสตรงกับภาษาอังกฤษว่า course หมายถึงแผนภูมิโครงร่างของรายละเอียดเส้นทางการแข่งขันจักรยานถนน อย่างเช่นรายการแข่งขัน Tour de france 2013 รวม 21 ช่วงจะเริ่มต้นแข่งขันวันที่ 29 มิถุนายน จากเกาะ Corsica ที่เมือง Porto-Vecchino อยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศฝรั่งเศสไปจนถึงช่วงสุดท้ายวันที่ 21 กรกฎาคม ณ กรุง Paris รวมระยะทาง 3,403 กิโลเมตร

Pedal circles

เป็นพื้นฐานที่สำคัญอย่างยิ่งยวดในการปั่นจักรยาน จะเห็นได้ว่าถ้าผู้ที่เข้าใจอย่างลึกซึ้งในศาสตร์แห่งการขับเคลื่อนจักรยาน รองเท้าแบบมีสลักที่เชื่อมติดกับบันได เป็นสิ่งสำคัญสิ่งแรกที่ผู้รักการปั่นจักรยานต้องทำความรู้จักกับสิ่งนี้ ก่อนการหัดใส่กางเกงจักรยานโดยไม่ต้องใส่กางเกงในเสียด้วยซ้ำ เพราะการขับเคลื่อนจักรยานอย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ จะต้องใช้วิธีการควงบันไดจักรยานแทนการถีบ จะทำให้ผู้ขับขี่จักรยานเป็นผู้ที่ปั่นจักรยานได้ไกลขึ้น เร็วขึ้น เพราะการใช้มัดกล้ามเนื้อหลายมัดรวมทั้งมัดกล้ามเนื้อมัดใหญ่ในการหมุนบันไดเพื่อขับเคลื่อนจักรยาน ดังคำเปรียบเปรยที่ว่า คุณจะลากจักรยานให้วิ่งไปข้างหน้า หรือจะให้จักรยานพาคุณไปข้างหน้านั่นเอง จำไว้บันไดจักรยานมีไว้ปั่นไม่ใช่มีไว้ถีบ

 

Pedaling squares

หลังจากปั่นก้านและบันไดแบบวงกลมให้เหมือนนักจักรยานอาชีพเป็นแล้ว คราวนี้ก็มาเจอบททุรนทุรายกันบ้าง การวาดเท้าโดยปั่นแบบโปรจะหมดสิ้นไป เมื่อเราปั่นจักรยานจนหมดพลัง กำลังหลุดกลุ่มเห็นๆคราวนี้อย่าเรียกว่าขับเคลื่อนไปข้างหน้าเลย ฝรั่งเขาเปรียบเหมือนพยายามหมุนขาไปเพื่อไม่ให้รถจักรยานล้มก็พอ

Peloton (เพอ-โล-ตง)

เป็นคำในภาษาฝรั่งเศสที่ฮิตที่สุดในหมู่นักจักรยานถนนเมืองไทย เทียบได้กับคำในภาษาอังกฤษคือ platoon หรือ pellet หมายถึงกลุ่มนักจักรยานกลุ่มหลักที่รวมตัวกันปั่นเป็นจำนวนมากที่สุดของผู้ลงแข่งขันจักรยานถนนทางไกล ภาษาอังกฤษอาจใช้คำว่า field, bunchหรือpack การที่นักจักรยานมาปั่นรวมกลุ่มกันก็เพื่อหวังผลทางอากาศพลศาสตร์ด้วยการสร้างอุโมงค์ลมให้แก่กันและกัน ทั้งนี้เพื่อเป็นการประหยัดพลังงานที่จะต้องใช้ในการแข่งขันอีกยาวไกล การปั่นจักรยานด้านหลังของคนที่ปั่นอยู่นำหน้าสามารถลดแรงฉุดลาก(drag)จากแรงลมเพื่อประหยัดพลังงานได้ถึง 40 เปอร์เซ็นต์

 

Piranha

เป็นคำสแลงที่ใช้ในประเทศอังกฤษ เพราะในมหานครอย่างลอนดอนเองก็มีผู้ใช้จักรยานเป็นพาหนะอย่างจริงจังอยู่มากมาย ผู้คนที่จอดจักรยานเพื่อไปทำธุระแล้วล้อคจักรยานไว้บนบาทวิถี เมื่อกลับมาอาจจะพบเสมอว่าชิ้นส่วนของจักรยานที่สามารถถอดได้ด้วยมือหรือเครื่องมือที่พกติดตัวได้ง่ายหายไป ชาวสองล้อปั่นในลอนดอนจึงเปรียบขโมยพวกนี้ว่าเหมือนปลาปิรันย่าในลุ่มแม่น้ำอเมซอนที่แทะทุกอย่างที่กิน(หยิบฉวย)ได้

Pogo

ศัพท์สแลงคำนี้ไม่เคยรู้จักมาก่อน แต่หลังจากไปพบตำรวจจักรยานที่จังหวัดอยุธยาแล้วจำได้แม่นไม่ลืมจนวันตาย เมื่อปั่นจักรยานเสือภูเขาคู่มากับตำรวจจักรยานนายหนึ่ง ขณะที่รถจักรยานกำลังหยุดนิ่งที่สี่แยกสัญญาณไฟจราจรซึ่งปรากฏสีแดง ตำรวจจักรยานได้ยกล้อจักรยานยานล้อหน้าขึ้น แล้วก็ใช้ล้อหลังกระโดดอยู่กับที่เพื่อรอสัญญาณไฟเขียว นั่นละครับการควบคุมจักรยานกระโดดโดยล้อหลังเพียงล้อเดียวที่สัมผัสกับพื้นถนนอยู่กับที่นั่นล่ะเขาเรียกท่า pogo

 

Poursuivant

คำในภาษาฝรั่งเศส ตรงกับภาษาอังกฤษว่า pursuing การไล่ล่า หมายถึง นักจักรยานคนเดียวหรือกลุ่มนักจักรยานที่เร่งความเร็วหนีออกมาจากกลุ่มนักจักรยานกลุ่มหลัก เพื่อไล่ล่าให้ทันนักจักรยานหนีกลุ่มไปก่อนหน้า ด้วยกลยุทธ์ที่จะไล่ตามผู้หนีกลุ่มให้ทัน หรือไม่ก็พยายามกระตุ้นให้กลุ่มนักจักรยานกลุ่มหลักเร่งความเร็วเพื่อไล่ล่านักจักรยานที่หนีกลุ่มออกไปให้ทันก่อนเข้าเส้นชัย พูดง่ายๆคือ สองทางเลือก ไม่ไล่ตามให้ทันก็ตามจับตัวมาให้ได้นั่นเอง

Power

เป็นการวัดพลังงานที่สร้างโดยมนุษย์มีค่าออกมาเป็นตัวเลข(watt) ซึ่งปัจจุบันเป็นที่แพร่หลายในหมู่นักกีฬาระดับอาชีพ เพราะข้อดีของการวัดพลังงานออกมาเป็นตัวเลข ค่าที่ได้แม่นยำกว่าการวัดอัตราการเต้นของหัวใจ ที่มีตัวแปรหลายอย่างอาทิ การขาดน้ำ ขาดการพักผ่อน อุณหภูมิ ความล้า ความพร้อมของสมรรถนะทางกาย เมื่อได้ค่าที่แน่นอนเที่ยงตรงของนักกีฬาก็สามารถนำไปพัฒนาการฝึกผ่านโปรแกรมการฝึกต่างระดับได้อย่างแม่นยำตั้งแต่ โปรแกรม Recovery, over distance, endurance, tempo,lactate threshold,VO2 MAXและ anaerobic capacity

 

Prime

ออกเสียงว่า preem , พรีม เป็นภาษาฝรั่งเศสหมายถึง Gift บางครั้งอาจสะกดว่า “preme” มาเป็นภาษาอังกฤษ คือ คำว่า “premium” เงินรางวัลหรือคะแนนพิเศษ ในการแข่งขันจักรยานทางไกลในหนึ่งช่วง กรรมการจะกำหนดจุดที่ให้นักจักรยานที่สามารถเข้าเป็นคนแรกผ่านเส้นที่กำหนดจะได้คะแนน จุดที่กำหนดไม่ใช่จุดที่เส้นชัย ผู้ที่ทำคะแนนสะสมได้มากที่สุดเมื่อสิ้นสุดการแข่งขันจะชนะในประเภทจ้าวความเร็ว ส่วนในการแข่งขันจักรยานถนนแบบเส้นทางปิดหรือ criterium จะแข่งเป็นรอบ เมื่อรอบใดที่จะเป็นรอบที่กำหนดให้แข่งกันเข้าเส้นชัยก่อนเพื่อเงินรางวัล กรรมการจะตีระฆังแจ้งเตือนนักจักรยานว่ารอบหน้าเป็นรอบชิงจ้าวความเร็วเพื่อเก็บคะแนนหรือเงินรางวัล

Prologue

คือการแข่งขันจักรยานประเภทถนนจับเวลาบุคคล (individual time trial) ก่อนการแข่งขันแบบช่วงจะเริ่มขึ้นในวันรุ่งขึ้น การแข่งขัน prologueมีวัตถุประสงค์เพื่อตัดสินว่า ใครจะเป็นผู้สวมใส่เสื้อผู้ทำเวลาได้ดีที่สุดในวันแรกของการแข่งขันจักรยานทางไกลแบบแบ่งเป็นช่วง ปกติจะใช้ระยะทางในการแข่งขันเพียง 8 กิโลเมตร(5ไมล์)

 

Pull back time

นักจักรยานที่มีเวลารวมเป็นอันดับที่สองตามหลังจากผู้ที่ครองเสื้อผู้นำ ถ้าต้องการจะแย่งชิงเสื้อผู้นำเวลารวมมาครอง นักจักรยานที่มีเวลารวมมาอันดับสองจะต้องเข้าเส้นชัยให้มีเวลารวมน้อยกว่าผู้นำ จึงจะมีสิทธิสวมเสื้อเหลือง(ในการแข่งขันตูร์ เดอ ฟรองซ์)แทน อาทิ “he needs to “pull back” two minutes if he wants to get in yellow”

 

Q

 

Queen stage

การแข่งขันจักรยานถนนที่แบ่งเป็นช่วงหลายๆวัน ซึ่งจะมีวันหนึ่งที่กรรมการผู้จัดการแข่งขันจะกำหนดโบนัสเวลาหรือคะแนนพิเศษให้นักจักรยานที่สามารถผ่านจุดที่กำหนดได้เป็นคนแรก ด้วยความยากเป็นพิเศษ อาทิ ยอดเขาที่สูงที่สุดของจุดที่กำหนด คณะกรรมการอาจจะกำหนดรางวัลพิเศษนอกเหนือจากรางวัลปกติให้ แนวคิดนี้มาจากการเฉลิมฉลองความยิ่งใหญ่ให้กับพระราชินีอาลิซเบธ

 

R

 

Rigid

รถจักรยานที่ไม่มีชุดซับแรงกระแทก อาทิ จักรยานประเภทถนน

 

Rim

ส่วนที่เป็นขอบนอกสุดของล้อจักรยานเป็นส่วนที่ตรึงยางให้อยู่กับวงล้อ

Road race

การแข่งขันจักรยานประเภทถนนที่มีระยะทางไกลกว่าการแข่งขันจักรยานแบบปิด (criterums)

 

Road rash

แผลถลอกค่อนข้างรุนแรงสาเหตุมาจากการปั่นจักรยานแล้วประสบอุบัติเหตุส่วนของผิวหนังครูดไปกับพื้นถนนทั้งที่เป็นถนนราดยางเอสฟัลท์และถนนซีเมนต์

Rollers

อุปกรณ์การฝึกของนักจักรยานที่เป็นลูกกลิ้งรูปทรงกระบอกเพื่อรองรับกับยางล้อจักรยาน เพื่อให้นักจักรยานปั่นจักรยานอยู่กับที่ แต่สามารถฝึกทั้งสมรรถภาพทางกายและการทรงตัว

 

Rouleur

นักจักรยานที่แข็งแรงทรหดและสามารถขับเคลื่อนจักรยานได้ด้วยความเร็วสูงในทางราบและถนนที่มีเนินเตี้ยสลับขึ้นลง(undulating roads) เหมาะสำหรับการแข่งขันจักรยานแบบคลาสสิกอาทิ การแข่งขันรายการ Paris-Roubaix, Tour of Flanders นักปั่นที่มีชื่อเสียงประเภทแชมป์คลาสสิกเช่น Tom Boonen และ Fabian Cancellara

 

S

 

Saddle อานจักรยาน

SAG station

จุดพักสำหรับกิจกรรมการปั่นจักรยานที่มีนักจักรยานเข้าร่วมเป็นจำนวนมากโดยเฉพาะเป็นนักจักรยานที่มุ่งการออกกำลังกายและสันทนาการเป็นหลัก จุดบริการนักปั่นนี้จะพร้อมมูลไปด้วยทีมช่าง อะไหล่บุคลากรสายแพทย์ บุคลากรจาก sag station อาจจะจัดชุดอาสาสมัครเคลื่อนที่สำหรับให้บริการแก่นักจักรยานตลอดระยะเส้นทาง เริ่มต้นในประเทศอังกฤษตั้งแต่ปี ค.ศ. 1930 SAG บางครั้งก็หมายรวมถึงคำว่า “support and gear” ซึ่งคำว่า gear หมายถึงการให้บริการซ่อมบำรุงจักรยาน

SAG wagon

รถยนต์ที่ให้การสนับสนุนที่แล่นติดตามนักจักรยานขณะแข่งขันหรือตามนักจักรยานที่มีกิจกรรมสันทนาการ รถยนต์นี้จะคอยช่วยเหลือนักจักรยานที่ไม่สามารถปั่นจักรยานต่อไปได้ ไม่ว่าจักรยานชำรุดหรือร่างกายทนต่อการปั่นจักรยานระยะทางไกลหรือทุรกันดารไม่ไหว จะไปใช้ในความหมายเดียวกับ broom wagon ไม่ได้ เพราะรถ broom wagon นั้นใช้ในเฉพาะการแข่งขันเท่านั้น ไม่มีนักจักรยานที่ลงแข่งขันคนใดอยากจะโดนกวาดโดยเจ้ารถคันนี้ นั่นย่อมหมายถึงการแข่งขันของนักจักรยานคนนั้นเป็นอันยุติลง

 

Shelled

นักจักรยานที่ลงแข่งขันจักรยานทางไกลที่มีสาเหตุหลายประการคือ ป่วย บาดเจ็บ ฝึกมาไม่พอเพียงหรือการเป็นนักจักรยานสนับสนุนที่ต้องปั่นจักรยานนำหน้ากลุ่มนักจักรยาน เป็นสาเหตุต่างๆที่ทำให้นักจักรยานคนนั้นไม่สามารถรักษาอัตราความเร็วตามกลุ่มนักจักรยานได้และเริ่มรั้งท้าย จนกระทั่งต้องถูกตัดสิทธิออกจาการแข่งขัน

Shifter

อุปกรณ์ที่ผู้ขับขี่จักรยานใช้ควบคุมการทำงานด้วยการเปลี่ยนเกียร์รถจักรยาน ในอดีตชุดเปลี่ยนเกียร์จักรยานเคยติดตั้งที่ท่อล่างของจักรยาน(down tube) ในปัจจุบันตัวเปลี่ยนเกียร์ได้พัฒนาติดตั้งที่คันห้ามล้อ การทำงานในการเปลี่ยนเกียร์จะอาศัยเส้นลวดในการดึงรั้ง มีการพัฒนาการเปลี่ยนเกียร์มาด้วยมอเตอร์ขับเคลื่อนซึ่งกำลังเป็นที่แพร่หลายในสนามแข่งขันและท้องตลาดรถจักรยานมากขึ้น

 

Singles

เป็นสแลงที่แวดวงจักรยานถนนในทวีปออสเตรเลียเรียกยางจักรยานถนนที่ไม่มียางใน(tubular tyres)

 

Sit up

ในการแข่งขันจักรยานถนนเมื่อนักจักรยานคนใดที่ปั่นนำหน้ากลุ่มมานานจนอ่อนล้า นักจักรยานคนนั้นก็จะต้องเปลี่ยนตำแหน่งไปอยู่กลางหรือหลังกลุ่มนักจักรยานบ้างเพื่อฟื้นคืนสภาพ นักจักรยานจะพูดว่า “to have sat up”

 

Sit-on and sit-in

การปั่นจักรยานด้วยความเร็วสูงที่นักปั่นคนที่ปั่นตามคนอื่นไม่ยอมเปลี่ยนตำแหน่งขึ้นหน้าเพื่อไปช่วยแหวกลม ลักษณะแบบนี้จะเกิดขึ้นบ่อยกับนักจักรยานที่เก่งในการระเบิดพลังเร่งความเร็วเข้าเส้นชัย โดยจะปั่นจักรยานตามหลังเพื่อนในทีมหรือนักจักรยานทีมอื่น เพื่อรอจังหวะการระเบิดพลังเร่งความเร็ว เป็นคำที่นิยมสำหรับพวกจ้าวความเร็วสปริ้นท์เต้อร์ คือ “sitting in the wheel”

 

Soft break

การหนีออกจากกลุ่มโดยนักจักรยานที่มิได้มีเวลารวมอยู่ในอันดับต้นๆ การหนีกลุ่มออกไปอาจจะมาจากหลายสาเหตุ คือ อยากออกสื่อ เอาใจผู้สนับสนุนทีม อยากเก็บชัยชนะในช่วงการแข่งขันนี้ เป็นช่วงการแข่งขันที่ผ่านบ้านเกิด บ้านแฟน บ้านแม่ยาย ฯลฯ โดยที่นักจักรยานกลุ่มหลักจะไม่จัดชุดไล่ล่าเพราะไม่มีผลทางด้านคะแนนหรือเวลาต่อหัวหน้าทีมของทีมตนเลย ในภาษาฝรั่งเศสเรียกการหนีกลุ่มแบบไม่มีผลต่ออันดับของการแข่งขันว่า “dishonest break”

 

Soigneur

ภาษาฝรั่งเศส หมายถึง rider’s assistant เป็นบุคลากรหรือเจ้าหน้าที่ของทีมที่ไม่ใช่นักแข่ง ที่คอยให้การสนับสนุนนักจักรยานขณะแข่งขัน ไม่ว่าจะเป็นการขนส่ง การจัดระบบอุปกรณ์ สัมภาระต่างๆของทีม จัดเตรียมอาหาร การนวดนักแข่งหลังการแข่งขัน รวมถึงการให้ความช่วยเหลือทางด้านกีฬาจิตเวชเพื่อกระตุ้นขวัญและกำลังใจในการแข่งขัน

Sprinter

นักจักรยานถนนที่มีความสามารถระเบิดพลังงานสร้างแรงขับอย่างมีประสิทธิภาพสูง แต่เป็นการสร้างพลังงานในระยะเวลาอันสั้น(ตั้งแต่ไม่กี่วินาทีไปจนถึงหนึ่งนาที) ปกติSprinterจะเป็นนักจักรยานที่มีมัดกล้ามเนื้อใหญ่ มีน้ำหนักตัวค่อนข้างมาก คุณสมบัติของนักจักรยานจ้าวความเร็วจะแตกต่างกับนักจักรยานจ้าวภูเขา เพราะนักจักรยานจ้าวภูเขาจะสามารถสร้างแรงขับได้สูงในระยะเวลายาวนาน นักจักรยานกลุ่มหลังจะมีค่า power-to-weight ratio สูงแต่น้ำหนักตัวเบา

 

Sprints

ในภาษาอังกฤษหมายถึงยางรถจักรยานที่มียางใน

 

Squirrel

ปกติหลักพื้นฐานการปั่นจักรยานที่ดีจะต้องควงบันไดเป็นวงรอบด้วยการสร้างแรงขับเสมอกันเพื่อการขับเคลื่อนที่ดีและการบริหารการใช้กล้ามเนื้อในหลายส่วน แต่เมื่อใดก็ตามที่เราต้องปั่นจักรยานมาอย่างยาวนานหนักหน่วงจนหมดพลัง ขาของเราจะหนักอึ้งและเริ่มไร้กระบวนท่า การปั่นบันไดแบบควงขาก็จะกลายเป็นการปั่นแบบหมดจังหวะ เป็นกาเริ่มกดไปที่ลูกบันไดแทน ฝรั่งเปรียบว่าเป็นการปั่นแบบมีเหลี่ยมหักมุม

 

Stage

การแข่งขันจักรยานถนนทางไกลที่แบ่งการแข่งขันออกเป็นวันละช่วงหลายๆวันติดต่อกัน อาทิ การแข่งขันจักรยานทางไกล Tour de France

 

Stagiaire

นักจักรยานสมัครเล่น ที่ถูกคัดเลือกตัวเอาเข้าสู่ทีมระดับอาชีพระหว่างฤดูการแข่งขัน เป็นการให้โอกาสแก่นักปั่นดาวรุ่งได้หาประสบการณ์ในระดับการแข่งขันอาชีพ และผู้บริหารทีมสามารถประเมินผลความพร้อมของนักจักรยานสมัครเล่นดาวรุ่งต่อไปว่าเหมาะสมกับการเลื่อนขั้นสู่ทีมระดับอาชีพหรือไม่

 

Steed

เป็นภาษาพูดที่ฝรั่งเรียกจักรยานแทนคำว่า bicycle

Steerer tube

เป็นท่อส่วนหนึ่งของตะเกียบจักรยานที่ปลายของท่อติดตั้งบ่าและตะเกียบทั้งสองง่าม ปลายท่อจะถูกสอดเข้าไปในช่องของโครงรถที่ส่วนหน้า (head tube) โดยมีชุดลูกปืนมาประกอบที่ตอนบนและล่าง ท่อนี้จะโผล่ขึ้นไปยึดกับคอจักรยานและคันบังคับเลี้ยว

Stem

ชุดคอ จุดเชื่อมจากท่อส่วนปลายของตะเกียบ(steerer tube)ไปตรึงกับคันบังคับเลี้ยว ขนาดที่แตกต่างไปของคอจักรยานส่วนนี้ไม่ว่าจะเป็นองศาหรือความสั้นยาว จะมีผลถึงความเหมาะสมต่อขนาดของร่างกายส่วนบนของนักจักรยาน

Sticky bottle

ไม่ใช่นะครับอย่าคิดว่ากระติกจักรยานจะโดนความร้อนจนเหนียวละลาย แต่เป็นกลอุบายที่ไม่ซื่ออย่างหนึ่งที่เมื่อเราชมการถ่ายทอดการแข่งขันจักรยานทางไกลระดับอาชีพจะเห็นเป็นประจำ เมื่อนักจักรยานที่ไม่ได้ปั่นจักรยานอยู่ในกลุ่มหลักเพราะได้หนีกลุ่มออกไป หรืออยู่ในกลุ่มเล็กๆรั้งท้ายจะขอกระติกน้ำจากรถทีมสนับสนุน คนขับรถทีมจะเป็นผู้ส่งกระติกน้ำให้โดยขับรถมาเทียบ เมื่อมือทั้งสองมาประสานกันระหว่างนักแข่งกับเจ้าหน้าที่ขับรถทีมโดยมีกระติกน้ำอยู่ตรงกลาง ทั้งคู่จะเกาะกระติกร่วมกันไว้เพื่อให้นักจักรยานทีมตนได้พักแล้วให้รถทีมพานักจักรยานไปข้างหน้าโดยไม่ต้องออกแรงปั่น ทำให้นักกีฬาได้พักและเรียกความสดชื่นได้แม้จะเป็นช่วงเวลาสั้นๆ กรรมการจะคอยสอดส่องการกระทำที่เอาเปรียบนักกีฬาคนอื่นแบบนี้ ปกติจะอนุญาตให้ส่งกระติกน้ำกันได้ไม่เกินหนึ่งหรือสองวินาที ถ้ามากกว่านั้นเมื่อกรรมการตรวจพบไม่ว่าจะด้วยสายตาหรือหลักฐานเทปบันทึกภาพ นักกีฬาและทีมนั้นจะถูกลงโทษ

 

Swing off

นักจักรยานที่เสียสละช่วยปั่นจักรยานนำหน้ากลุ่มนักจักรยานกลุ่มหลัก หรือปั่นนำหน้าให้กับเพื่อนร่วมทีมด้วยความเร็วสูงซึ่งต้องใช้พลังงานมาก เมื่อหมดกำลังและต้องการที่จะใช้เวลาคืนสภาพความพร้อมของร่างกายโดยการเปลี่ยนตำแหน่งไปอยู่ในกลุ่มนักจักรยานบ้าง นักจักรยานที่ปั่นอยู่ข้างหน้าจะสวิงรถจักรยานออกจากการเป็นผู้นำเบี่ยงตำแหน่งรถจักรยานของตนไปอยู่ข้างๆ ในนักจักรยานอาชีพหรือภาษากายสากลที่ใช้ในหมู่นักจักรยานที่มีประสบการณ์ นักจักรยานจะแจ้งให้ผู้ที่ปั่นตามมาสลับไปปั่นข้างหน้าบ้าง นักจักรยานถนนนอกจากจะสวิงรถจักรยานออกจากแถว แล้วจะใช้การสั่นข้อศอกไปมาอย่างเร็วโดยมือไม่ได้ละออกจากคันจับ ก็เพื่อให้สัญญาณกับนักจักรยานที่ปั่นอยู่ข้างหลังไปเข้าเวรปั่นนำหน้าบ้าง เช่น Ivan Basso swings off to let Peter Sagan go!

 

T

 

Team

ทีมจักรยานถนนระดับอาชีพ ปกติจะมีหนึ่งในทีมเป็นผู้นำหรือหัวหน้าทีมและนักจักรยานสมาชิกคนอื่นๆในทีมเป็นนักจักรยานสนับสนุนช่วยเหลือผู้นำ นักจักรยานสนับสนุนในแต่ละทีมจะมีความสามารถที่แตกต่างกัน อาทิ ขึ้นเขา จ้าวความเร็ว ปั่นนำในทางราบ ลำเลียงน้ำและอาหาร

Team time trial

การแข่งขันจักรยานประเภทถนนแบบหนึ่ง ที่มักจะจัดแข่งแทรกเข้าไปในรายการการแข่งขันแบบช่วง(stage) นักจักรยานที่แข่งขันเป็นกลุ่มหรือทีมโดยปกติจะกำหนดจำนวนนักแข่งในแต่ละทีม การแข่งประเภททีมจับเวลาจะจับเวลานักจักรยานที่เข้าเส้นหยุดเวลาคนที่สาม หรือที่กรรมการจัดการแข่งขันกำหนด เวลาที่ทีมทำได้จะนับเวลารวมให้กับสมาชิกทุกคนในทีม ยกเว้นนักจักรยานที่ปั่นตามทีมไม่ทันจะนับเวลาที่ตัวเองทำได้เท่านั้น การแข่งขัน team time trial จะใช้จักรยานที่พิเศษไปจากจักรยานที่ใช้แข่งขันแบบช่วง และไม่อนุญาตให้อาศัยอุโมงค์ลมจากทีมอื่น

 

Technical assistance zone

จุดที่กรรมการจัดการแข่งขันจักรยานกำหนดในเส้นทางการแข่งขันจักรยานวิบาก (mountain bike) หรือการแข่งจักรยานแบบข้ามภูมิประเทศ (cyclocross) ที่ไม่ว่าจะเป็นเจ้าหน้าที่ของนักกีฬาเองหรือบุคคลทั่วไปที่เข้าชมการแข่งขันสามารถให้ความช่วยเหลือนักจักรยานที่กำลังแข่งขันด้วยการซ่อมบำรุงจักรยาน เปลี่ยนอะไหล่ ในการแข่งขันจักรยานแบบ cyclocross จะเรียกจุดนี้ว่า “pit” แต่ในการแข่งขันจักรยานวิบากอาจจะไม่อนุญาตให้มีจุดการให้บริการแบบนี้ นักจักรยานแข่งจะต้องพกอะไหล่และเครื่องมือซ่อมติดตัวไปด้วย นักจักรยานแข่งที่รับการช่วยเหลือจากบุคคลภายนอกหรือเลยจุดที่กำหนด จะถูกตัดสิทธิต้องออกจากการแข่งขัน

 

Tempo

กลุ่มนักจักรยานที่ปั่นอยู่ในตำแหน่งหน้าสุดของกลุ่มนักจักรยานกลุ่มหลัก(peloton) นักจักรยานกลุ่มนี้จะต้องใช้พลังงานสูงเพื่อเพิ่มหรือรักษาอัตราความเร็วของกลุ่มนักจักรยาน เพื่อหวังผลในกลยุทธ์การดึงเวลา การไล่ล่าผู้หนีกลุ่ม แม้แต่การลดอัตราความเร็วลงเพื่อคุมให้กลุ่มนักจักรยานทั้งกลุ่มลดความเร็วลง

Tempo pace

ระดับของการออกกำลังกายหรือการฝึกเพื่อเพิ่มสมรรถภาพทางกาย รวมถึงระบบประสาทของนักกีฬาในระดับสูง สูงจนเกือบทะลุเพดานของร่างกายใช้พลังงานอย่างหนักโดยไม่ต้องพึ่งพาออกซิเจน เป็นการฝึกทั้งแบบช่วง(interval)และต่อเนื่อง(race pace training)เพื่อให้นักกีฬาสามารถทนต่อการออกกำลังกายที่ต้องใช้พลังงานระดับสูงได้เป็นเวลานาน ปกติจะวัดจากอัตราเต้นของหัวใจและค่าLT(Lactate Threshold)เพื่อแบ่งแยกระดับของการฝึก ตามตัวอย่างในตาราง ตัวเลขสีแดงในแนวตั้งคือ อัตราการเต้นของหัวใจต่อหนึ่งนาที ตัวเลขสีดำในแนวนอนคือ เวลาที่ใช้ฝึก จะเห็นได้ว่าสิบนาทีแรกเป็นช่วงของการอบอุ่นร่างกาย แต่พอถึงนาที่ 11 นักจักรยานจะเร่งความเร็วของจักรยานจนอัตราเต้นของหัวใจสูงขึ้นเกือบ 160 ครั้งต่อนาที และนั่นเป็นจุดที่นักจักรยานคนนี้จะใช้พลังงานจนเกือบถึงจุดที่ร่างกายไม่พึ่งพาการใช้ออกซิเจน การฝึกเช่นนี้เป็นการฝึกที่มีความเข้มข้น เพื่อเพิ่มสมรรถนะทางกายให้กับนักกีฬาแบบมีประสิทธิภาพอย่างแท้จริง

 

Tele de la course

เป็นคำที่พบเห็นบ่อยมากบนจอเครื่องรับโทรทัศน์ขณะถ่ายทอดการแข่งขันตูร์ เดอ ฟรองซ์ ตรงกับภาษาอังกฤษคือ “head of the race” หรือ นักจักรยานคนเดียวหรือกลุ่มที่ปั่นนำหน้าสุดและแยกตัวออกมาจากนักจักรยานกลุ่มหลัก(peloton)

 

Ticket collector

ไม่ว่าจะเรียกว่า คนตรวจตั๋ว คนฉีกตั๋ว กระเป๋ารถเมล์ ยิ่งถ้าเป็นรถเมล์ในลอนดอน กระเป๋ารถเมล์มักจะอยู่ตอนท้ายรถเสมอ คำสแลงนี้นำมาเปรียบเปรยกับนักจักรยานที่อาศัยกินแรงคนอื่น โดยไม่ยอมไปปั่นนำหน้าเพื่อช่วยแหวกลมให้เพื่อน ฝรั่งเขาเปรียบ(ด่า)พวกนักปั่นกินแรงคนอื่นว่า พวกคนเก็บตั๋ว

Tifosi

คำที่เรียกแฟนๆที่มารอเชียร์การแข่งขันจักรยานทางไกลอยู่ริมถนนที่นักจักรยานปั่นผ่าน ในการแข่งขันจักรยานทางไกลระดับอาชีพในประเทศอิตาลี่เช่น ในรายการ Tirreno-Adriatico, Milan-Sanremo,Giro d’ItaliaและGiro di Lombardia

Time trial

การแข่งขันจักรยานถนนแบบปล่อยที่ละคนหรือทีม เวลาที่แยกปล่อยจะเริ่มตั้งแต่ 30 วินาทีไปจนถึงห่างกัน 5 นาที ผู้ชนะคือ นักปั่นที่ใช้เวลาน้อยที่สุดตั้งแต่จุดปล่อยตัวจนถึงเส้นหยุดเวลา การอาศัยอุโมงค์ลมจากนักแข่งคนอื่นเป็นข้อห้ามตามกติกา

 

Time trialist

นักจักรยานที่สามารถแสดงสมรรถภาพทางกายด้วยการสร้างพลังงานออกมา เพื่อขับเคลื่อนจักรยานด้วยกำลังที่สูงและมีเวลาต่อเนื่องยาวนาน ตั้งแต่ 5 นาทีจนไปถึง 1 ชั่วโมงหรือกว่านั้น เป็นผู้ที่ทำเวลาในการปั่นจักรยานแบบปล่อยเดี่ยวจับเวลาได้อยู่ในระดับดีเยี่ยม

Trainer

ชุดอุปกรณ์เสริมสำหรับการฝึกเพื่อพัฒนาศักยภาพทางกายของนักจักรยาน โดยติดตั้งอุปกรณ์การจำลองการฝึกไปที่ดุมของล้อหลังจักรยาน โดยนักจักรยานสามารถปั่นจักรยานที่ให้ความรู้สึกใกล้เคียงกับการไปปั่นจักรยานจริง ข้อดีของการใช้อุปกรณ์จำลองการปั่นหรือเครื่องช่วยฝึกนี้คือ นักจักรยานสามารถฝึกสมรรถภาพทางกายได้แม้ในยามที่อากาศภายนอกไม่เป็นใจเนื่องจากฝนและหิมะตกหรือยามค่ำคืน จนไม่สามารถนำจักรยานออกไปปั่นได้ นอกจากนี้การใช้อุปกรณ์ช่วยฝึกยังสามารถควบคุมการฝึกโดยใช้การวัดค่าอัตราการเต้นของหัวใจหรือการวัดพลังงานออกมาเป็นตัวเลข(วัตต์)ได้อย่างแม่นยำอีกด้วย

 

True sprinter

เป็นคำที่บ่งบอกถึงว่านักจักรยานคนไหนเป็นจ้าวความเร็วระเบิดพลังสู่เส้นชัยตัวจริงเสียงจริง เพราะปกติการระเบิดพลังเร่งความเร็วเข้าเส้นชัยจะจัดกันในพื้นที่ราบเป็นส่วนใหญ่ แต่ถ้าการจัดการแข่งขันสนามไหนที่กำหนดให้เส้นชัยอยู่ที่ยอดของเนินที่มีทางยาว นั่นล่ะมันเป็นเส้นทางสู่ชัยชนะของจ้าวความเร็วที่แข็งแรงอย่างแท้จริง เพราะสปริ้นเตอร์จะไม่สามารถอาศัยการสร้างอุโมงค์ลมจากนักจักรยานสนับสนุนเพื่อนร่วมทีมได้เลย

Tubular tyres

ยางจักรยานที่ยางในติดตั้งติดกับยางนอกจนหลายคนคิดว่ายางจักรยานแบบนี้ไม่มียางใน ยางแบบนี้จะติดกับขอบล้อจักรยานด้วยการใช้กาวยึด ยางแบบ tubular วงการจักรยานบ้านเราเรียกว่า “ยางฮาฟล์” กำลังอัดของลมที่จะอัดเข้าไปในยางประเภทนี้จะสูงกว่ายางที่สามารถเปลี่ยนยางในได้ คือ ตั้งแต่ 10 บาร์ไปจนถึง145 ปอนด์ ทั้งนี้ในสนามแข่งขันจะนิยมยางประเภทนี้เพราะมีน้ำหนักเบา ค่าความเสียดทานกับพื้นถนนต่ำ การติดตัวยางไปที่ขอบล้อด้วยการทากาวทำให้สามารถลดน้ำหนักของตัวขอบล้อ เพราะไม่จำเป็นที่ต้องสร้างขอบล้อจนเพิ่มเนื้อโลหะมาเป็นเบ้ารับยางเหมือนกับขอบล้อที่ใช้กับยางที่ใช้ระบบใช้ยางในแยกส่วน (clincher)

 

Turn

กลุ่มนักจักรยานถนนที่ปั่นจักรยานโดยผลัดกันปั่นนำหน้า ก็เพื่อเพิ่มหรือคงอัตราความเร็วโดยช่วยผลัดกันสร้างอุโมงค์ลมให้กับคนที่ปั่นจักรยานตาม หลัง นักจักรยานที่ปั่นอยู่ข้างหน้าจะต้องเจอกับความหนาแน่นของอากาศหรือแรงลม ทำให้ต้องใช้พลังงานมากกว่านักจักรยานที่ปั่นตามในระยะประชิด ดังนั้นเพื่อแบ่งภาระความรับผิดชอบในการสละแรงกายมากเป็นพิเศษ นักจักรยานจะผลัดกันไปปั่นนำหน้าหลังจากที่อ่อนล้าก็จะเปลี่ยนตำแหน่งมาอยู่ด้านหลังเพื่อพักและคืนสภาพ การปั่นจักรยานแบบผลัดกันเข้าเวรนี้ฝรั่งใช้คำว่า “turn” เช่น In breakaway the riders expect to share the work equally in “turns” ส่วนนักจักรยานที่หลบเลี่ยงที่จะไปปั่นนำหน้าอาจจะมีสาเหตุมาจาก เหนื่อย สมรรถนะทางกายไม่แข็งแรงพอหรือจงใจกินแรงคนอื่นฝรั่งเรียกว่า “sitting on the break” หรือ “wheelsucker”

 

U

Urban

เป็นจักรยานลูกผสมที่รวบรวมคุณลักษณะพิเศษของจักรยานวิบากและจักรยานถนนมารวมกัน เพื่อการใช้เป็นพาหนะปั่นในเมืองหลวงที่มีการจราจรคับคั่ง ที่จะต้องใช้จักรยานทั้งที่มีความแข็งแรงและคล่องตัว อาจะมีอีกชื่อเรียกว่า hybrid bicycle

 

V

 

Vultures

พวกแร้งคอยทึ้งรึเปล่าเนี่ย? เป็นผู้ชมการแข่งขันจักรยานถนนที่คอยอยู่ในชัยภูมิเส้นทางที่จะเกิดอุบัติเหตุได้ง่ายกับนักจักรยาน และเมื่อนักจักรยานระดับเทพนำรถจักรยานที่มีราคาแพงระยับมาล้มวัดพื้นใกล้ๆมือ พวกโจรที่แฝงตัวมาเป็นผู้ชมก็จะอยากได้ของที่ระลึกจากชิ้นส่วนจักรยานกลับบ้าน

 

W

 

Wall

เส้นทางการแข่งขันจักรยานถนนทั้งแบบวันเดียวจบ(คลาสสิก) หรือว่าแบบเป็นช่วง(stage)ที่มีช่วงการแข่งขันที่นักจักรยานจะต้องเผชิญกับเนินสูงชันจนนักจักรยานอาชีพยังต้องลงเข็น

Water carrier

อ้างถึงคำที่มีความหมายเดียวกันกับคำในภาษาฝรั่งเศสคือ Domestique เป็นนักจักรยานในทีมที่ไม่ใช่ผู้นำหรือหัวหน้าทีม นักปั่นสนับสนุนทีมนี้จะมีหน้าที่แตกต่างกันไป มีหน้าที่ตั้งแต่ไล่ตามนักจักรยานทีมคู่แข่งที่หนีกลุ่มออกไป ดึงให้กลุ่มหลักของนักจักรยานเร่งความเร็วขึ้นเพื่อไล่ผู้หนีกลุ่ม ปกป้องผู้นำจากแรงลมโดยสร้างอุโมงค์ลมให้ ขณะที่ผู้นำยางแตกหรือสาเหตุอื่นใดที่ผู้นำจะต้องตกไปอยู่ท้ายกลุ่ม นักจักรยานสนับสนุนจะลงไปช่วยลากสร้างอุโมงค์ลมให้ผู้นำให้กลับขึ้นมาอยู่ในส่วนหน้าของกลุ่มหลัก เมื่อจักรยานของผู้นำเกิดขัดข้องและรถทีมสนับสนุนยังไม่มาถึง นักจักรยานสนับสนุนในทีมจะต้องสละจักรยานหรือล้อของตนให้ผู้นำปั่นต่อ และมีหน้าที่ที่จะต้องลำเลียงสิ่งที่จำเป็นไปมาระหว่างนักจักรยานผู้นำและนักจักรยานทั้งทีมกับรถทีมสนับสนุนไม่ว่าจะเป็นกระติกน้ำ อาหารแปรรูป ยา แว่นกันแดด เสื้อกันฝน เสื้อกันหนาว ฝรั่งเรียกนักจักรยานผู้สนับสนุนทีมว่า “เด็กส่งน้ำ” หรือ “water carriers” ในภาษาอิตาเลี่ยนใช้คำว่า “gregario”

 

Winter bike

เป็นจักรยานที่ใช้แข่งขันในฤดูร้อนมาใช้ในช่วงที่ภูมิอากาศหนาวจัดในยุโรป อาจจะทำให้จักรยานดูด้อยค่าลงแต่สูงในอรรถประโยชน์ เพราะจะติดตั้งบังโคลนและอุปกรณ์เสริมต่างๆเข้าไปเพื่อความจำเป็น

 

Wheelsucker

เป็นพวกนักปั่นที่เสพติดล้อหลังของนักจักรยานคนอื่นๆในขณะปั่นจักรยานเป็นนิสัย อาหารโปรดของคนจำพวกนี้คือ การกินแรงเพื่อนเพราะไม่ยอมสลับมาปั่นข้างหน้ากลุ่มเลยเพราะข้ออ้างต่างต่างนานา วงการจักรยานเมืองไทยเรียกว่าพวกนี้ว่า “ห่อหมก”

Wheelie

การปั่นจักรยานโดยยกล้อหน้าขึ้น โดยผู้ขับขี่บังคับให้รถจักรยานล้อหลังเคลื่อนตัวไปด้วยการควบคุมจักรยานโดยการใช้แรงกดไปที่บันไดประสานกับการใช้ห้ามล้อหลังเพื่อสร้างสมดุล พวกสปริ้นเต้อร์หนุ่มๆห่ามๆชอบทำกันนักหลังได้รับชัยชนะไม่ว่าจะเป็น ร็อบบี้ แมคอีแว่น หรือ ปีเตอร์ ซากัน

 

Wipe out

การล้มลงของการปั่นจักรยาน ไม่ว่าจากการเสียการทรงตัวหรือชน ในภาษาอังกฤษใช้เป็นคำกริยา เช่น “This rider wiped out pretty bad on the wet corner”

 

With

เป็นคำอธิบายหมายถึง การปั่นจักรยานไปด้วยกัน หรือ เข้าสู่เส้นชัยด้วยกัน หมายรวมถึง นักจักรยานที่ปั่นตามหลังมา ทั้งในระยะสายตาและระยะประชิดจนสร้างอุมงค์ลมให้กันและกันได้ เช่น “Samual Dumoulin(ทีมFrancaise Des Jeux)และ Simon Gerrans(ทีมAg2r-Prevoyance) joined up with the leading four and set about working well together”

 

Wol

เป็นคำย่อมาจาก wide outside lane หมายถึงทางสัญจรของรถยนต์ที่มีไหล่ถนนกว้างพอสำหรับกำหนดช่องทางเพิ่มขึ้นให้กับผู้ขับขี่จักรยาน ช่องทางจักรยานนั้นๆอาจจะมีการตีเส้นกำหนดหรือไม่ก็ตาม คงเทียบเคียงได้กับถนนคู่ขนานทางวิ่งของเครื่องบิน(runway)ที่สนามบินสุวรรณภูมิมั้ง?

 

Y

 

Yard sale

คำคำนี้เคยเจอมานานมากตั้งแต่ปั่นจักรยานใหม่ๆครับเห็นแล้วรู้สึกขำคนที่ช่างคิดคำมาประชดประชัน เพิ่งมาเจออีกครั้งครับ yard sale คือ การเปิดแผงขายของนั่นเอง นักจักรยานคนไหนที่พกอุปกรณ์เครื่องยังชีพไปปั้นออกรอบมากๆทั้งที่ไว้กับตัวและติดไปกับจักรยาน เมื่อประสบอุบัติเหตุมีอันต้องล้มวัดพื้น สิ่งของจตุปัจจัยไทยทานต่างๆก็อาจจะตกกระจายเกลื่อนถนน ฝรั่งเขาเลยเปรียบเปรยประชดประชันว่านักจักรยานคนที่ล้มนั้นผันตัวเป็นพ่อค้าเปิดแผงขายของกลางถนน ไม่เห็นใจกันแล้วยังซ้ำกันอีกมนุษย์หนอมนุษย์

Yellow jersey

ณ วินาทีนี้คนที่รักการปั่นเสือหมอบหรือจักรยานถนนถ้าไม่รู้จักคำคำนี้ก็ถือว่าปิดหูปิดตากันเกินไปแล้ว เสื้อเหลืองเป็นเกียรติที่ผู้จัดการแข่งขันจักรยานทางไกลรายการ Tour de France ตั้งแต่โบร่ำโบราณ มอบให้กับผู้เข้าแข่งขันที่สามารถครองเวลาในการปั่นน้อยที่สุดสะสมมาจนถึงวันแข่งปัจจุบัน นักจักรยานผู้ที่ทำเวลารวมน้อยที่สุดจะได้ใส่เสื้อนักจักรยานสีเหลืองเข้าแข่งขัน จนกระทั่งจะมีนักจักรยานคนอื่นทำเวลาได้น้อยกว่าก็จะแย่งเอาเสื้อเหลืองไปใส่ในวันที่มีการแข่งขันในวันถัดไปแทน ภาษาฝรั่งเศสเรียกว่า Maillot Jaune